• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

Sam Moore: soulzanger keert terug uit de duisternis

Sam Moore vormde met Dave Prater het opwindendste duo uit de soulmuziek: Sam & Dave. Zij stonden aan de absolute top van de Memphis-soul totdat zij in de jaren zeventig ver afgleden. Prater overleed na een auto-ongeluk en van Moore werd lange tijd weinig positiefs vernomen. Dat verandert als in september 2006 Moores comebackplaat Overnight Sensational verschijnt.

Tekst: Ronald Besemer

Publicatiedatum: 05 september 2006

Vier jaar geleden is hij er ineens weer als zijn verloren gewaande plaat Plenty Good Lovin’ aan de vergetelheid wordt ontrukt. Vlak na de opnames voor dit solodebuut van Sam Moore wordt Martin Luther King in Memphis vermoord. Platenmaatschappij Atlantic besluit dat het verstandiger is om Moores plaat in die turbulente periode op de plank te laten liggen. Moore zakt daarop weg in een diepe depressie en gaat serieus aan de verdovende middelen. Hij herenigt zich met Prater, louter om rondjes te kunnen draaien in treurige b-circuits. In 1988 rijdt Prater zich dood en lijkt het boek van het opwindendste duo uit de soulmuziek definitief gesloten.

Sam Moore wordt in 1935 geboren in Miami, Florida als de zoon van een priester en zijn vrouw die in het koor van de kerk van haar man zingt. Zoals veel soulartiesten treedt Moore op negenjarige leeftijd voor het eerst op in de kerk. Tegen de wens van zijn ouders ontwikkelt de opgroeiende Moore een interesse in wereldlijke muziek. Aanvankelijk doo-wop, later Fats Domino, Little Willie John, Sam Cooke en Moore’s idool Jackie Wilson. Hoewel Moore de kerk achter zich laat, zal gospel altijd een belangrijk ingrediënt van zijn eigen stijl blijven.

Vraag en antwoord
Bij één van de talentenjachten in het zuiden van de VS ontmoet Moore zijn kompaan Dave Prater uit Ocilla, Georgia. Moore stelt Prater voor dat hij een versie van Jackie Wilsons ‘Doggin’ Around’ zingt maar Prater kent de tekst niet. Geen nood, aldus Moore, dan zeg ik je vanachter het podium de woorden voor. Zo ontstaat de fameuze vraag- en antwoordstijl van het duo. Prater imiteert ook Wilsons beroemde knieval en microfoonact, maar dreigt daarbij microfoons én instrumenten omver te gooien, waarna Moore vliegensvlug te hulp schiet om de spullen op te vangen. Opnieuw een element waarmee het duo zijn explosieve podiumact zal opbouwen.

Na lang ploeteren in Miami tussen 1961 en 1965 worden Sam and Dave door Jerry Wexler vastgelegd voor diens label Atlantic. De slimme Wexler stalt het duo in Memphis bij het opkomende STAX van Jim Stewart. Alle platen van Sam and Dave zullen op STAX verschijnen, terwijl het duo eigendom blijft van Atlantic dat de platen distribueert. Een deal die later tot getouwtrek en zakelijke beslommeringen leidt. Stewart koppelt Sam and Dave aan de liedjesschrijverstandem David Porter en Isaac Hayes uit Memphis.

De formule
Porter en Hayes worden belangrijk voor Sam and Dave en voor STAX. Met de dominantie van de liedjesschrijvers en producers zal vooral Moore het moeilijk hebben. Maar Porter en Hayes brengen Sam and Dave niets dan successen dus niemand twijfelt hardop aan hun formule.
Elke song wordt geopend door Moore met zijn krachtige en hogere stem, Prater valt met zijn ruwere stem bij in het tweede couplet, samen zingen ze het refrein, dan volgt een bruggetje voor Prater, waarna Moore de song afrondt of het tweetal in vraag- en antwoordstijl naar de thuishonk snelt.

‘Hold On! I’m Comin’’ is één van de eerste singles die aldus gesmeed wordt. Het plaatje is een waanzinnig succes. STAX bouwt er de debuutelpee van Sam and Dave omheen. Het is een nieuwigheidje in de soul dat die plaat vol nieuwe, originele nummers staat, voornamelijk van Hayes en Porter natuurlijk.

Een hoogtepunt in de carrière van Sam and Dave is de single ‘When Something Is Wrong with My Baby’, opnieuw een compositie van de geniale Porter en Hayes. Deze snijdende southern soul-ballad beklimt de hitlijsten en vestigt de naam van Sam and Dave als de grootste hitmakers van STAX. Toch zullen Porter en Hayes geen ballads meer schrijven voor Sam and Dave. De snellere nummers zijn nu eenmaal wat het publiek van hen verwacht, oordeelt Porter. Het ongelijk van deze redenering bewijst Moore enige tijd later met een zinderende uitvoering van ‘Part Time Love’ die op zijn soloplaat Plenty Good Lovin’ belandt.

Live-act
In de studio zijn Sam and Dave ondergeschikt aan Porter en Hayes, op het podium presenteert het soulduo echter een volstrekt unieke stijl. De vocale interactie van de zangers is even flitsend als hun wilde pasjes en armbewegingen. Het tempo wordt gedrukt en dan plots enorm opgeschroefd. In de verte klinkt het nog als gospel, maar het is natuurlijk pure seks. Met Otis Redding en begeleid door Booker T & The MG’s doen Sam and Dave in 1967 de STAX-Volt tournee die hen ook in Europa brengt. Redding heeft er de pest over in ná Sam and Dave op te moeten: “These motherfuckers are killing me. I’m going as fast as I can, but they are killing me.” Redding wil niet meer met Sam and Dave optreden, maar zit vast aan een contract. “Okay, I’ll do that one,” stemt hij in, “but after that I don’t ever want to see those two motherfuckers again.”

Het einde en een nieuw begin
Problemen tussen STAX en Atlantic luiden het einde in van de succesvolle jaren van Sam and Dave. Wexler zwaait met het contract, waarin staat dat hij de rechten heeft op Sam and Dave en vliegt het duo naar Muscle Shoals, New York en Miami. Nergens slagen zij erin de Memphis-sound te recreëren. Volgens Moore omdat de aanwezigheid van Porter en Hayes, de Memphis Horns en de MG’s niet te compenseren is.
Wexler, een grootheid in de soulmuziek, erkent later: “we made some shit-ass records with them”. Sam and Dave trekken in 1979 nog enige aandacht met hun song ‘Soul Man’ in de film van de Blues Brothers, maar daarna gaat het licht snel uit. Na Praters dodelijke auto-ongeluk zingt Moore door maar zonder noemenswaardig succes.

Ondanks alle tegenslag overleeft Sam Moore, de soulman met de gouden strot. De release van Plenty Good Lovin’ en een Grammy Award voor zijn gehele werk kondigen het begin aan van een nieuwe periode. Na Solomon Burke, Irma Thomas. Al Green, Bettye Lavette en Candi Staton is er nu een kans voor Sam Moore om zijn plek in de muziekgeschiedenis definitief te claimen. Is het niet met Overnight Sensational, dat een tikje overbevolkt is met ruim twintig meewerkende popsterren, dan hopelijk met nieuwe optredens.

http://www.kindamuzik.net/achtergrond/sam-moore/sam-moore-soulzanger-keert-terug-uit-de-duisternis/13772/
Meer Sam Moore op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/sam-moore