• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

Randy Newman, voorbij zijn politieke stempel

Op Randy Newmans nieuweling Harps and Angels is zijn handelsmerk, ironie, weer alom aanwezig, maar politieke plaagstootjes slaan ditmaal om naar meer directe boosheid over Bush. Een politiek stempel heeft Newman al sinds de jaren zeventig. Je zou daardoor bijna vergeten dat de singer-songwriter een aantal wonderschone liedjes over thema's als ouderdom, eenzaamheid en liefde geschreven heeft.

Tekst: Dirk Verhoeven

Publicatiedatum: 11 augustus 2008

Harps and Angels is net uit, maar het nummer 'A Few Words in Defense of Our Country' werd vorig jaar al op de opiniepagina van The New York Times geplaatst. Hierin maakt Newmans herkenbare ironische vaderlandsliefde plaats voor rechtdoorzee-ergernissen over de Amerikaanse regering onder Bush en Cheney. In het nummer wordt geroepen dat de huidige regering zo slecht niet is als je deze vergelijkt met Hitler en Stalin. Ironie wordt frustratie. De plaatsing in de krant leidde op internetfora tot een golf van aanvallen op de Amerikaanse zanger enerzijds en tot een nominatie voor het op een na beste nummer van het jaar door Rolling Stone anderzijds.

Huwelijkse humor
Door al deze negatieve en positieve publiciteit zou je het liedje 'Losing You' op het nieuwe album haast over het hoofd zien. Waar je 'A Few Words' kan zien als een vervolg op 'Political Science' van Newmans beroemdste plaat Sail Away uit 1972, refereert de meeslepende pianoballad 'Losing You' naar het meer recente 'Miss You' van comebackalbum Bad Love (1999). In een show kondigde Newman dit laatstgenoemde, onvervalst tranentrekkende nummer op humoristische wijze aan met de volgende zin: "Dit nummer schreef ik voor mijn eerste vrouw, terwijl ik getrouwd was met mijn tweede."

Dat Newman het huwelijk als inspiratiebon gebruikt voor zijn liefdesliedjes bleek als geen ander uit het bijtende 'A Wedding in Cherokee County' uit 1974, wat wel hét anti-bruiloftslied genoemd mag worden met zinnen als deze: "Today we will be married / And all the freaks that she knows will be there." Even genadeloos kan Newman voor zichzelf zijn, zo blijkt wanneer hij de bruid over de dorpel draagt en de huwelijksnacht kan beginnen: "She'll laugh at my mighty sword / Why must everybody laugh at my mighty sword?" Op Harps and Angels duikt Newman in 'Only a Girl' op vergelijkbare, zelfkritische wijze in een personage - een oude vent - die zichzelf vervloekt om het feit dat hij niet door heeft gehad dat zijn jonge, mooie vriendin van hem houdt om zijn geld.

Zelfkritiek
Keerzijde is dat zo'n soort zelfkritiek er in de realiteit voor zorgt dat de zanger en liedjesschrijver telkens weer ellenlang doet over het maken van een nieuw album. Newman schrijft zijn liedjes en gebruikt ze om harde oordelen over zichzelf te vellen. Gevolg is dat elk begin wordt afgebroken en dat tussen Bad Love en Harps and Angels negen jaar gaat zitten.

Even traag als zijn schrijfproces kan Newmans muziek - voor het merendeel bestaand uit mineurakkoorden - zijn. Dat levert echter wel droevige parels op als het schuldbewuste en beschonken 'Marie' en 'Guilty'. Nummers die net als 'A Wedding...' op het uitstekende Good Old Boys uit 1974 staan, maar die het qua aandacht hebben moeten afleggen tegen klassiekers 'Birmingham' en 'Louisiana 1927'.

Ouderdom en dood
Dat het nog tragischer kan bewijst Newman met een volgend, steeds terugkerend thema: de dood, al dan niet in combinatie met ouderdom. Zo zijn 'Texas Girl at the Funeral of Her Farther' en 'Old Man on the Farm' de verstilde aanraders van Little Criminals uit 1977. In de jaren tachtig is haast al het werk van Newman weinig levensvatbaar te noemen, in de zin van weinig briljant, hoewel Trouble in Paradise uit 1983 zijn momenten heeft. 'Song for the Dead' is een fraai en tijdloos lied over gevallen soldaten. In de jaren negentig legt Newman zich bijna volledig toe op het maken van soundtracks en verwerkt hij zijn belangstelling voor de dood in de musical Faust. Met 'I'm Dead (But I Don't Know It)' op Bad Love is de ernst vervolgens verdwenen en de zelfspot weer terug: een grappig nummer over een artiest op zijn retour.

Een politieke tint is overduidelijk weer aanwezig op Harps and Angels, maar een opinieleider wil Newman niet zijn. Dat is maar goed ook, anders zou men al zijn slepende liefdesballades en trouw- en rouwnummers misschien wel hebben moeten missen. Maar Newman stipt al zijn vertrouwde thema's ook hier weer even aan en het mag dan negen jaar geduurd hebben, de zanger sluit geruststellend af in 'Feels Like Home': "Feels like I'm all the way back where I belong."

http://www.kindamuzik.net/achtergrond/randy-newman/randy-newman-voorbij-zijn-politieke-stempel/17284/
Meer Randy Newman op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/randy-newman