http://www.kindamuzik.net
ernaast
Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
Monolake: Balanceren op de grenzen van de techno
Ergens in de uitgestrekte woestijnen van Californië ligt een koud en fascinerend maanlandschap. Het is een oase omgeven door bergen die grillig afsteken tegen de heldere lucht. Uit het doodstille water rijzen wonderlijke rotsformaties. De oevers zijn kaal. Slechts een klein aantal planten en dieren kan hier overleven. De afgelegen eenzaamheid, de onbedorven schoonheid, de bevreemding. Het komt terug in de muziek van Robert Henke en Gerard Behles.
Tekst: Thijs Menting
Publicatiedatum: 06 maart 2005
Hardwax
Het verhaal begint in Berlijn, 1993. Na die Wende lijkt alles
mogelijk. De stad is in een paar jaar tijd uitgegroeid tot een bruisende
metropool. Iedereen wilt meebouwen aan het nieuwe Berlijn. Leegstaande
gebouwen en goedkope woningen in arbeiderswijken worden door jongeren
ingenomen om daar hun frisse ideeën uit te werken. Een broeierige wind
waait door de stad.
Op dat moment komen er op het label Basic Channel een aantal mysterieuze platen uit die de opwindende atmosfeer in de stad weergeven. Lome, analoge en duistere techno die een nieuwe impuls geeft aan de ontwikkeling van de techno. De bron ligt op de tweede verdieping van een oud achterhuis in de arbeiderswijk Kreuzberg. Sinds de val van de muur is daar de platenzaak Hardwax gevestigd. Maar het is meer dan een platenzaak. Het is de spil in een heel netwerk van labels en artiesten. Waaronder van het label Chain Reaction.
Ondertussen is het 1995. Basic Channel is een begrip en inspiratiebron geworden voor een kleine groep getalenteerde producers. Zo ook voor Robert Henke en Gerard Behles die Monolake oprichten. Samen met artiesten als Vladislav Delay en Porter Ricks voeren ze de techno weg van de dansvloer. Chain Reaction is hun thuisbasis. Ze verkennen nieuwe gebieden waar alles een laagje groezelige en stroperige ambient krijgt. Waar elk geluid reageert op een ander. Waar ritmes alle kanten op botsen en zware bassen de maat aangeven.
Monolake brengt drie platen uit op Chain Reaction. Daarnaast brengen ze
één plaat uit op DIN, een label dat ook meedoet in het snel groeiende
veld van dubtechno en electronica. Dit werk wordt grotendeels verzameld
op hun debuutalbum Hongkong en aangevuld met twee andere nummers.
In hoog tempo denderen de nummers voort. Warme synths en diepe bassen
zoeken hun weg door een woud van echo's. De titel verwijst naar de
geluidsopnamen die ze voor het album maakten in Hong Kong. Ze lijden
namelijk aan een lichte maar onschuldige vorm van Azië-fetisjisme.
Eigen label
Na Hongkong verlaten ze Chain Reaction en verhuizen naar
Monolake/Imbalance Computer Music (ml/i). Een eigen label voor
eigenzinnige muziek, hoewel ze liever niet spreken van een label omdat
het alleen voor hun werk is bedoeld. Het is de doorstart van het aan
Hardwax verbonden Imbalance Computer Music waarop experimentele techno
en ambient werd uitgebracht. Dat was echter al doodgebloed na een paar
releases - waaronder twee schitterende albums van Robert Henke.
In 1999 brengen ze hun volgende album Interstate uit op dit
nieuwe label. Het is duidelijk waarom ze zijn verhuisd. Ze hebben zich
ontwikkeld, hoewel nummers als 'Ginza' nog erg Chain Reaction-achtig
klinken. De producties zijn veel helderder, veel gedetailleerder. Er is
opeens ruimte voor dubby baslijntjes en melodieën. Het tempo is naar
beneden gegaan. Langzaam ontvouwen de nummers zich en creëren een sfeer
die veel sterker is dan op hun voorgaande werk. Warme golven ambient en
rondstuiterende hihats wisselen elkaar af, vullen elkaar aan, bieden een
boeiend geheel dat weinig meer met techno te maken heeft. Monolake heeft
een eigen muzikale wereld ontwikkeld waar alleen stadsgenoot Arovane bij
in de buurt komt.
Datzelfde jaar komt Gobi, The Desert EP uit. Het is een bijna 37 minuten durend ambientavontuur dat traag voortbeweegt zonder ergens saai te worden. Integendeel, Gobi voert je langzaam diep de woestijn in en laat je eenzaam achter, omgeven door een zinderende rust van insectengezoem en onheilspellend gedreun uit de verte. Het is vergelijkbaar met de ambientdub van Vladislav Delay die hier ongetwijfeld jaloers op zal zijn.
Op het album Gravity neemt de mechanische eentonigheid van de
techno het roer weer over. Onafgebroken ratelen complexe ritmes door.
Kaal, droog, industrieel. Ze vervallen nergens in loops, constant is de
muziek in beweging. Pulserende geluidjes, subtiele melodietjes en kille
soundscapes vullen de achtergrond terwijl onregelmatige beats de
voorgrond beheersen. Ergens tussen de gecalculeerde esthetiek van
Raster-Noton en de dubtechno van Maurizio in. Als het album vordert
treden adembenemende, Biosphere-achtige soundscapes naar de voorgrond om
tenslotte met pure ambient te eindigen.
Behles' inbreng op Gravity blijft beperkt tot wat aanvullingen. Hij concentreert zich meer op zijn softwarebedrijfje dat Ableton Live ontwikkelt: een van de meest gebruikte sequencers om muziek mee te maken. Ook Henke is betrokken bij de ontwikkeling van dit programma. De kennis die ze opdeden met Monolake komt nu goed van pas. Vanaf het begin maakten ze immers zelf software om hun herkenbare geluid mee te produceren. Nummers waren vaak niet meer dan een opstelling van apparatuur en software die op elkaar inwerkten.
Solo
Henke gaat alleen verder en brengt in 2001 Cinemascope uit. Het
mist de consistentie van de vorige albums omdat het is gemaakt in een
onzekere tijd, zo zegt hij zelf. Het resultaat is daarom opvallend
luchtig. Speels dolen sampletjes en melodietjes in de rondte alsof het
hier een album van Plaid betreft. Natuurlijk denderen er ook eindeloze
ritmes en ijzige soundscapes rond, maar het eindresultaat is toch wat
zachter dan we gewend zijn. Denk aan Consumed van Plastikman.
De muziek van Monolake is altijd een oefening in beheersing geweest.
Maar op Momentum, zijn volgende album, geeft hij zich over aan
zijn meest donkere natuur. Hij beschrijft een rauwe, industriële wereld
waar het licht zelden schijnt. Vreemde mechanismen stoten sissende en
pruttelende geluidjes uit. De angstaanjagende stemmetjes op 'Linear'
lijken rechtstreeks uit een Japanse horrorfilm te komen. Pure agressie.
Gelukkig komt deze voortrazende metro op 'Reminescence' kort boven de
grond, om daarna weer snel in een van die donkere schachten te verdwijnen.
Afgelopen herfst bracht Henke onder zijn eigen naam Signal to
Noise uit. Het bevat drie nummers die samen vijftig minuten duren.
Donderende drones die voortkruipen en worden gevoed met nog meer noise
zodat een indrukwekkend spel ontstaat van groezelige, donkere ambient
zoals Deathprod die maakt. Dit is niet de cd die je opzet tijdens een
gezellige verjaardag, maar eentje om uitgebreid voor te gaan zitten. Bij
voorkeur 's nachts.
Monolake combineert de bewegelijkheid van de grote stad met de verstilde
schoonheid van de natuur. De drukte van Berlijn met de rust van het
Monolake. Complexe ritmes en indringende soundscapes gaan moeiteloos
samen in een unieke stijl. In eerste instantie is die kaal en
afstandelijk, maar langzaam ontdek je de rijkdom van geluiden die
subtiel op de achtergrond spelen. Dan gaat deze muziek pas werkelijk
leven en krijgt die afgelegen wereld vorm.
De reis die Monolake de afgelopen tien jaar maakte over de grenzen van de techno is de soundtrack voor een imaginair landschap dat nog lang niet af is. Afgelopen maand kwam zijn nieuwste 12" Invisible Force uit waarop hij zich van zijn meest dansbare kant laat zien. In maart is een nieuwe plaat in de platenzaken te vinden en in juni staat Polygon_Cities gepland, het volgende album dat hij samen met T++ maakte. En dan lopen er ook nog een aantal samenwerkingsprojecten. Kortom, we zijn nog lang niet van hem af. En dat is een zegen voor de elektronische muziek.
http://www.kindamuzik.net/achtergrond/monolake/monolake-balanceren-op-de-grenzen-van-de-techno/8786/
Meer Monolake op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/monolake
Deel dit artikel: