• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

In Memoriam: Isaac Hayes

Isaac Hayes, songschrijver en producer van vele Stax-hits en gerenommeerd soloartiest, is op 64-jarige leeftijd in Memphis, Tennessee overleden. Een diepe buiging voor de zwarte Mozes is op zijn plaats.

Tekst: Ronald Besemer

Beeld: Jelmer de Haas

Publicatiedatum: 12 augustus 2008

Wie door het museum van Stax wandelt in het niet zo beste zuidelijke deel van Memphis, Tennessee staat na enige tijd oog in oog met de ongekend protserige Cadillac van Isaac Hayes uit 1972. De met lichtblauw leder beklede en met goud afgewerkte wagen draait rond op een immense schijf, zodat je hem van alle kanten kunt bekijken. Dit is porno. En het bezit van een zwarte man, die zelf op het toppunt van zijn roem zijn immense, donkere lichaam met glimmend gouden kettingen omhing en zijn trots toonde. Dit is de zelfverklaarde Black Moses.

Zwart, geil en trots
De geschiedenis wil dat Otis Redding de ster van het soullabel Stax is. Hoewel Memphis de Big O op handen draagt, heeft Hayes de diepere invloed op de zwarte bevolking. Otis kwam snel, crosste met zijn gemengde begeleidingsband Booker T. & The MG's over naar het blanke poppubliek en stierf jong zoals een echte, blanke rockster betaamt. Hayes is daarentegen altijd erg 'zwart' gebleven. Zijn uiterlijk vertoon hoort bij het maatschappelijke opwaarts bewegen, een verschijnsel dat in de hiphop een hyperbool wordt. En Hayes' diepe geile grom bezorgt navolgers als Barry White succes, zoals Elmore James zijn carrière dankte aan één gitaarlick van Robert Johnson.

Die enorme zwarte patser, die charismatische en soevereine leider van zwart bewustzijn is Hayes niet altijd geweest. Hij wordt in 1942 geboren in Covington, Tennessee en verliest op jonge leeftijd zijn moeder, terwijl zijn vader er al vandoor is sinds Hayes anderhalf is. Opgevoed door zijn grootouders leeft hij in armoede. Als hij als zevenjarige met zijn grootouders naar Memphis verhuist en in de kerk saxofoon en piano gaat spelen, ontwikkelt zich zijn muzikale talent dat de soulmuziek later op zijn kop zal zetten. Op zijn elfde werkt Hayes nog gewoon op het land en plukt hij katoen, maar zijn gedachten zijn elders.

Introspectief componist en geniaal soloartiest
Als Hayes David Porter ontmoet, zijn latere partner in songschrijven, probeert Porter hem een levensverzekering aan te smeren want dat is het baantje waarmee Porter het hoofd boven water houdt. De twee blijken een geboren combinatie. Porter vol lef, zakelijk vernuft en tekstuele handigheid en Hayes de introspectieve en geniale componist. Hayes heeft inmiddels een baantje bij Stax als sessiemuzikant en samen met Porter krijgt hij de kans zich te ontwikkelen tot een componerend productieteam. 'When Something Is Wrong with My Baby' van Sam & Dave wordt één van de talrijke hits van het duo.

Dat Hayes het na jarenlang werk achter de schermen als een soloartiest zou moeten proberen, begint als een geintje. Na een paar borrels slepen drummer Al Jackson en bassist Donald 'Duck' Dunn van de MG's Hayes naar een opnameruimte en in een mum van tijd staat Presenting Isaac Hayes op de band. De plaat doet niets, maar op opvolger Hot Buttered Soul uit 1969 explodeert Hayes' talent. In vier extreem lang uitgerekte nummers legt Hayes zijn visie op symfonische en psychedelische soul neer. Opwindender en geiler wordt die nadien niet meer gemaakt.

Barbecue en gymnastiek
De ster van Hayes groeit daarna. Zeker met het dubbelalbum Black Moses en de film Shaft waarvoor hij de soundtrack vervaardigt. Op Wattstax, het zwarte Woodstock, staan veel artiesten die een potje kunnen zingen, maar Hayes overstijgt hen allen met puur charisma, een macho act en een warm onthaal door Jesse Jackson. Hayes is inmiddels de zwarte Mozes die een hele bevolkingsgroep de weg moet wijzen. Een zware last die hem creatief opbrandt.

We zien hem later nog vaak terug. Als aanhanger van de Scientology, als stemmetje van Chef in South Park, als maker van heerlijke barbecuesauzen - want barbecuen is tijdverdrijf nummer één in Memphis. Ook treedt hij nog op. Hayes verkoopt Paradiso enkele jaren geleden uit en weet met veel synthesizers toch een bloedhete soulshow neer te zetten. Maar in 2007 wankelt hij al bij de reünie van Stax op South by South West. Hayes is niet meer bij zijn kunnen. Zondag is hij thuis in Memphis dood gevonden. Een inspanning op een gymapparaat werd de Black Moses te veel.

Isaac Hayes - Shaft

http://www.kindamuzik.net/achtergrond/isaac-hayes/in-memoriam-isaac-hayes
Meer Isaac Hayes op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/isaac-hayes