http://www.kindamuzik.net
ernaast
Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
Ik en mijn dop: onze eigen gehoorbescherming
Of we doof zijn? Nou, een beetje wel natuurlijk. Enkele medewerkers van KindaMuzik vertellen over hun ervaringen met gehoorschade en de reden dat ze altijd (of juist nooit) oordoppen dragen tijdens concerten. Ook noemen ze hun meest oorverdovende nummer ooit.
Tekst: Ronald Besemer, Jeroen Gelissen, Liesbeth Gijsel, Ronald Goeman, Guido de Greef, Martijn Kuijpers, Stéphan Lam, René Passet, Frank Veldkamp, Daniël Verlaan en Hans Vrijmoed
Publicatiedatum: 12 juli 2011
"Ik neem altijd ongewild De Piep mee"
Hij vergezelt mij sinds een optreden van Prong in Baroeg, begin jaren negentig. Ik zag hem al aankomen, maar deed te weinig om hem te ontwijken. In plaats van de benen nemen, ben ik zo ver mogelijk achter in het zaaltje gaan staan. Alsof ik hem zo zou kunnen ontlopen. Pas later wist ik het: ik zou nooit meer leven zonder mijn vaste kameraad De Piep. Hij zit altijd in mijn oren en hoe stiller het is, hoe meer hij opvalt. Ik ben nooit meer alleen. Onopvallend, maar tegenwoordig altijd in mijn oren tijdens concerten, zijn de op maat gemaakte oordoppen van Filterz.net. Prijzige apparaten, maar een van de beste dingen die ik ooit heb gekocht. Afgelopen weekend was ik voor het eerst sinds jaren weer eens in de hardrocktempel in Rotterdam-Zuid. Er is daar weinig veranderd, alleen kan je er tegenwoordig wel gehoorbescherming kopen. Maar goed ook, want tijdens Kylesa ging De Piep weer door de zaal, op zoek naar nieuwe slachtoffers. Keer op keer verbaas ik me over de onbeschermde kinderoortjes op festivals, de aan hoog volume blootgestelde trommelvliezen van concertgangers en zalen waar geen doppen verkrijgbaar zijn. Als ik naar een concert ga, neem ik ongewild De Piep mee en zonder uitzondering de bescherming van mijn dierbare oren. (Door Stéphan Lam. Zijn luidste nummer ooit? Aphex Twin, 'Come to Daddy')
"Ik kwam bij een concert van Bertus Staigerpaip...."
Je kunt van Bertus Staigerpaip veel zeggen, maar niet dat hij concerten op conversatieniveau geeft. Laten we zeggen dat ik door een toevallige samenloop van omstandigheden (er was een keer iets te doen in het dorp) bij een concert van Bertus terechtkwam, en vervolgens een week lang de soundtrack van het testbeeld op mijn oren had. In diezelfde periode begon ik wekelijks met een bandje te repeteren, dus hoog tijd voor gehoorbescherming. Ik ben begonnen met die gele herriestoppers. Op zich prima maar echt comfortabel is het niet. Als je bovendien elke week een nieuw setje nodig hebt, wordt het al snel een duur grapje. Vervolgens heb ik een aantal jaren standaard oordopjes van Alpine gebruikt, die je voor een paar tientjes bij de muziekwinkel koopt. Maar ook die zijn rond, en dat is je oor niet. Sinds begin dit jaar heb ik op maat gemaakte, hardplastic doppen van de hoorspecialst. Kost honderd euro en je hebt perfect passende doppen, merk Noizezz. Qua geluid merk ik niet eens zoveel verschil tussen de verschillende oordoppen, het is vooral de pasvorm die duurdere doppen beter maakt. Het is onzin dat je met oordoppen in minder hoort, het tegendeel is waar: zeker in kleinere zalen krijg je een veel gedefinieerder geluid en kun je instrumenten beter onderscheiden. Maar het allerbelangrijkste is misschien wel de bescherming tegen die malloten die op orkaankracht in je oor staan mee te blèren om boven de muziek uit te komen. Daar krijg je pas oorpijn van. (Aldus Martijn Kuijpers, die 'The Deadly Rhythm' van Refused als meest oorverdovende nummer ooit aanmerkt)
"Alleen aan de borstkas voel ik nog dat het te hard gaat"
De ultieme livemuziekervaring is het synchroon trillen van borstkas en trommelvliezen. Totaal ondergedompeld worden in het geluid en niets anders meer horen. Tot het moment dat je beseft dat een deel van het gehoorspectrum verloren is gegaan. Dan pas vraag je je af of de kortstondige ervaring de onherstelbare schade waard is. Voor mij kwam dat moment enkele jaar geleden, na een avondje Living Colour in De Boerderij. Ik prutste al wel met universele oordoppen (of propjes zakdoek, of iets anders dat voorhanden was), maar het zat niet in mijn systeem om ze altijd mee te nemen. Met m'n neus op de effectpedalen van bassist Doug Wimbish kwam de herrie dik twee uur lang ongedempt aan. Drie dagen nagenieten van een maar langzaam afnemende fluittoon later heb ik toch maar de stap gezet naar doppen-op-maat en een setje Filterz laten aanmeten. Met een speciaal filter voor muziek wordt de muziek over het hele spectrum gelijkmatig gedempt, waardoor subtiliteiten hoorbaar blijven. Alleen aan de trillende borstkas voel ik nog dat het (te) hard gaat. (Geschreven door Frank Veldkamp, wiens luidste nummer ooit 'Industrial Owes Us Money' van Hypnoskull is)
"Ik lachte mensen met oordopjes uit. Wist ik veel"
Ik heb vroeger altijd neergekeken op de mensen met oordopjes in, tijdens de vele concerten die ik in mijn tienerjaren bezocht. Je wilt de herrie toch opvangen met je oren, zonder de boel te filteren met van die gele ondingen in? Het duurde gelukkig niet heel lang voordat ik me realiseerde dat het geen heel slecht idee is om af en toe wat kneedbaars in je oren te proppen. Tegenwoordig sta ik daarom regelmatig zelf met gele oordopjes in van een optreden te genieten. Helaas wel iets te laat om een eindeloze pieptoon in mijn oren te voorkomen. Het feit dat ik nog weleens vergeet dopjes in te doen, helpt natuurlijk ook niet. Vooral een optreden van HEALTH gevolgd door Crystal Castles, vorig jaar in Paradiso, heeft aanzienlijk wat haartjes in mijn oorbuisjes doen ombuigen. Ook de noisepopband Asobi Seksu en het trommelvliesverscheurende A Place To Bury Strangers hebben mij nog flink wat paniek bezorgd - en een dagenlang durende piep. Nu kijk ik vol spijt terug op de tijd waarin ik mensen met oordopjes heb uitgelachen. Wist ik veel. (Aldus Ronald Goeman, die onderstaand nummer van A Place to Bury Strangers als luidste nummer ooit noemt)
A Place to Bury Strangers - I Lived My Life to Stand in the Shadow of Your Heart
"Toch jammer, zo op je dertigste"
De piep in mijn oren heb ik al jaren en voor zover ik me kan herinneren heb ik die al gehad voordat ik concerten ging bezoeken. Ik sta vrijwel altijd achter in de zaal maar soms sta je toch eens vooraan bij het podium. 'Oei, wel wat hard', schiet het dan door je hoofd. Ooit stond ik pal voor de boxen bij een optreden van Clor op Eurosonic en deed het zelfs pijn aan mijn oren. Stom natuurlijk; dan had ik nog liever gehoorbeschadiging opgelopen bij een betere band. Ik heb lang gedacht dat het 'typisch Nederlands' is, dat de muziek zo loeihard staat, om boven het volume van het constant leuterende publiek heen te komen, maar bij optredens die ik in Duitsland bezocht, staat het volume nog veel hoger. Dat het niet zo hard hoeft, bewijst een festival als Folkwoods, waar het volume acceptabel is. Zo gaan ook niet alle nuances in de muziek verloren. Aan die piep ben ik inmiddels wel gewend geraakt. Ik heb er geen last van als één persoon tegen me praat. Het wordt pas lastiger in een café, als het druk om me heen is en twee mensen door elkaar praten. Toch jammer, zo op je dertigste. (Aldus Guido de Greef, die 'Like Herod' van Mogwai als meest oorverdovende nummer ooit aanmerkt)
"Onverstandig zijn mag nog wel"
Die ene keer dat ik oordoppen in had, kwam mijn huisgenoot om vier uur 's nachts dronken binnen. Met de deur wagenwijd open ging hij Guitar Hero spelen en luidkeels met het nummer 'Thunderstruck' meezingen. Ik had om negen uur een pittig tentamen over stoffige componisten uit de negentiende eeuw. Na dit incident duurde het niet lang voordat ik mijn eigen appartement kreeg en de oordoppen in de prullenbak verdwenen. Wanneer zou ik ze anders gebruiken? Tijdens een concert? Ben je mal. Ik ben tweeëntwintig, ik wil de muziek hard ("WAT ZEGGGG JEEEE???") horen en alle problemen die je er mee kunt krijgen, zijn voor later. Onverstandig zijn mag nog wel in het postpubertijdperk waar ik mij in bevind. (Zo zegt Daniel Verlaan, die Anaal Nathrakh de luidste band ooit vindt)
Anaal Nathrakh - Volenti Non Fit Iniuria
"Ik hoef de televisie nog niet harder te zetten"
Ik was net vijftien en kocht van het geld dat ik met mijn eerste bijbaan verdiende een basgitaar en versterker van een schoolvriend. Twee weken later speelde ik in een metalbandje. Ook ging ik vanaf die leeftijd voor het eerst naar festivals en concerten. Waar ik voor het eerst kennismaakte met livemuziek, maar vooral met de uitwerking daarvan op mijn gehoor. Drie jaar zou het nog duren voordat het besef tot mij doordrong dat die piepende oren na een concertbezoek, optreden of repetitie niet gezond waren. Ik heb het meteen goed aangepakt en voor veel geld (120 gulden) aangemeten oordoppen laten maken en verzekerd tegen verlies. Een half jaar later ben ik mijn eerste paar "verloren" en kreeg zo een reservepaar. Nu, veertien jaar later, gebruik ik nog steeds dezelfde comfort geluidsfilters met filtercode C02M en comfoornr. C53045 en heb ik nog steeds geen idee wat dat betekent. Maar aangezien ik de televisie nog niet harder hoef te zetten en ik mensen niet twee keer hoef te vragen hun antwoord te herhalen tijdens interviews, geloof ik dat ze nog steeds prima werken. (Door Jeroen Gelissen, voor wie 'Unsilent Death' van Nails het luidste nummer ooit is)
"Mijn gehoorgang blijkt te klein voor standaarddopjes"
Fe-no-me-naal. Anders kan ik het gevoel niet omschrijven dat ik had toen ik zowat twee jaar geleden voor het eerst naar een concert ging met mijn nieuwe, op maat gemaakte oordopjes: 15 decibel demping, op maat gemaakt met muzikantenfilter, van variphone. Voor het eerst in mijn leven sta ik frontaal voor het podium te luisteren naar een luide band zonder dat ik daar last van heb. Terwijl ik toch kan genieten van elke toon, want de muziek blijft erg zuiver binnenkomen. Dat heb ik te danken aan het muzikantenfilter op m'n dopjes, dat alle frequenties evenveel dempt (15 decibel) - wat met een goedkoper filter niet het geval is, en al helemaal niet met wegwerpdopjes. Het verschil met die wegwerpdopjes, die ik de jaren voordien gebruikte om oorpijn tijdens het concert en gefluit erna te beperken, is enorm groot. Die dopjes dempten het geluid wel maar de muziek werd er dus ook onzuiver door. Bovendien hadden de fluorescerende schuimrubberen staafjes die ik gebruikte de neiging om al na het eerste nummer uit mijn oren te 'ploppen' - weg demping. Ook over de kneedgummetjes was ik niet echt tevreden, want die leken nooit helemaal af te sluiten. Gevolg: de oorpijn en het gefluit waren wel minder maar ze waren niet weg. En ik moest het hele concert lang met mijn vingers in mijn oren naar buiten gefloepte dopjes terug op hun plaats duwen.
Mijn gehoorgang blijkt te klein voor de standaarddopjes. Oké, de muzikantendopjes zijn erg duur, maar voor mij wel de ideale oplossing om zorgeloos van een concert te kunnen genieten. (Liesbeth Gijsel)
"Een deel van mijn haarcellen bleek omvergeblazen"
Ik merkte het op de plee toen ik thuiskwam van Dance Valley, de tweede aflevering van het roemruchte festival in de zomer van 1996. De balans in mijn gehoor was weg. In mijn rechteroor ontbraken alle hoge tonen. Urenlang tent-in-tent-uit met 110 dB had z'n tol geëist. Ach, dat is morgenochtend wel verdwenen, dacht ik nog voordat ik m'n bed in dook. Maar dat was niet zo. Na een week begon ik hem echt te knijpen en bezocht ik een audicien voor een gehoortest. Een deel van de haarcellen in mijn oor bleek omvergeblazen. "Ze kunnen weer overeind komen of niet", was de nuchtere conclusie van de gehoorspecialist. Veel meer kon hij er ook niet van zeggen. Dat was even slikken. Als muziekliefhebber een deel van je gehoor kwijtraken is rampzalig natuurlijk. Ter plekke schafte ik twee op maat gemaakte oordopjes met muziekfilter aan. Harde plastieken dopjes die motorrijders ook gebruiken. Achteraf gezien waren ze niet zo best, want ze vertekenden het geluid behoorlijk maar ik heb er jaren mee gelopen voordat ik overstapte op lineaire filters van Earproof. Die dempen het geluid vlak met 15 dB. Je hoort dus alles precies hetzelfde, alleen een stuk minder hard. Maar de fysieke beleving, de 'ooomph in je maag' bij een dikke baslijn, blijft behouden. Die zomer keerde het hoog in mijn rechteroor na twee weken somberen ineens terug. Mijn oor had gelukkig veerkracht. Maar ik bezoek sindsdien geen festival of club meer zonder gehoorbescherming. (Aldus René Passet, die Cylob als meest oorverdovende artiest noemt)
"Je laat je trommelvliezen toch niet aan gort scheuren?"
Ik ben begonnen met oordoppen achter een drumstel. Niet dat ik zo hard mepte, het waren die twee gasten voor me met hun versterkers. Wat kon het spoken in de oefenruimte. Ik had die dingen al veel eerder in moeten doen, dat had heel wat gepiep gescheeld na concerten. Gelukkig ben ik nu piepvrij en draag ik altijd een setje van Beter Horen. Het valt me bij concerten op dat nog zo weinig mensen zich beschermen. Laatst weer bij The Raveonettes. Als je broek gaat wapperen van het geluid, dan laat je je trommelvliezen toch niet aan gort scheuren? (Aldus Besemer. Zijn luidste nummer ooit? 'Don't' van Dinosaur Jr.)
"Misschien is het niet rock-'n-roll"
Na het zoveelste concert lag ik voldaan en nagenietend in bed... maar wel met zo'n constante zoem in m'n oren. Ik dacht: misschien is het toch maar eens tijd voor doppen, ook omdat ik nog een paar jaar langer van muziek wil genieten. Misschien is het niet rock-'n-roll, maar sindsdien draag ik ze altijd en overal bij elk live-evenement, of de muziek moet echt onversterkt en zachtjes zijn. De eerste paar jaar gebruikte ik goedkope herriestoppers van de drogist, totdat ik als proefpersoon bij TNO harde plastic doppen kreeg aangemeten. Nadat ik die op Roskilde was verloren en net niet het geld ervoor over had om weer voor dat dure type te gaan, heb ik weer een paar jaar van die rubberen Alpine's uit de gitaarwinkel gebruikt. Sinds een paar maanden draag ik weer op maat gemaakte, hard plastic exemplaren van Dimedico, die ik als vrijwilliger bij poppodium Ekko kon laten aanmeten. Thuis in de huiskamer gebruik ik ze niet (mijn huisbaas is ook mijn buurman), maar het luidste album is Loveless van My Bloody Valentine. Dat was meteen ook het luidste concert waar ik ooit bij was (op Roskilde 2008). Volgens mij was dat zonder geluidsbegrenzer of andere limieten en een stuk harder dan een jaar later in de Effenaar. Zelfs met doppen liep ik duizelig de tent uit. Voor iedereen die regelmatig tot vaak naar concerten en festivals gaat: je oren zijn goud waard, wees er zuinig op. (Geschreven door Hans Vrijmoed, die 'Holocaust', de concertafsluiter van My Bloody Valentine, het luidste nummer ooit vindt)
http://www.kindamuzik.net/achtergrond/gehoorschade/ik-en-mijn-dop-onze-eigen-gehoorbescherming/21830/
Meer Gehoorschade op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/gehoorschade
Deel dit artikel: