• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

Muziek is nog nooit zo gratis geweest

Een terugblik op muziekjaar 2010 kan niet zonder een terugblik op de lancering van Spotify in Nederland. Dankzij de Zweedse muziekdienst kan je altijd en overal onbeperkt muziek luisteren, zonder het zelf in bezit te hebben. Nemen we ruim tien jaar na Napster alweer afscheid van de mp3?

Tekst: Rob van Leeuwen

Publicatiedatum: 21 december 2010

Wat is het?
Muziek bezitten is zó 2009. Met muziekdiensten als Spotify en soortgelijke (internationale) diensten als Rdio, MOG, Rhapsody en het niet helemaal legale Grooveshark is niet het bezit van, maar toegang tót muziek het begrip geworden. Spotify, dat in 2006 door de Zweden Daniel Ek en Martin Lorentzon (bovenste foto) in Stockholm werd opgericht, lanceerde haar dienst halverwege mei van dit jaar in Nederland. Daarmee is de dienst inmiddels actief in zeven landen (voor de Belgische lezers: helaas nog niet in België).

De insteek van Spotify was altijd om de legale weg te belopen, zo vertelde Jonathan Forster, general manager Europa, eerder dit jaar aan het tijdschrift Management Team: "We wilden niet zonder toestemming muziek beschikbaar stellen. Maar het lukte de muziekindustrie zelf onvoldoende om te innoveren. Dus hebben wij ze maar opgezocht." Na enige terughoudendheid vanuit de muziekindustrie (het blijft natuurlijk de muziekindustrie), gaan de platenmaatschappijen overstag. Daardoor is bijna alle muziek beschikbaar op de muziekdienst. Bijna alle, want niet alle labels en ook niet alle artiesten hebben toestemming gegeven om hun muziek te streamen op Spotify. Het bedrijf heeft inmiddels meer dan tien miljoen actieve gebruikers in zeven landen en een database van meer dan tien miljoen nummers.

Wat doet het?
Onbeperkt toegang geven tot oude en nieuwe muziek, waar en wanneer je maar wil. De tastbaarheid van geluidsdragers is de afgelopen jaren al naar de achtergrond verdreven, door de toenemende populariteit van het downloaden van muziek. Een digitaal bestand, dat is voor velen het muzikale bezit anno 2010. De LP is een verzamelaarsobject geworden, de muziekcassette is tegenwoordig een geinig alternatief voor een alternatieve muziekrelease. En de CD? Die wordt nog steeds verkocht, maar daar is alles mee gezegd.

De volgende stap in deze evolutie is het streamen van muziek. Daarmee is muziek niet meer van jou, maar van iedereen. Je bezit het niet meer, maar kan de laatste hits beluisteren vanuit de cloud: het internet. Het enige dat je nodig hebt bij het streamen van muziek is de software van Spotify, een internetverbinding en een apparaat om muziek te beluisteren. Een computer bijvoorbeeld of een smartphone. Spotify biedt gebruikers drie modellen: twintig uur per maand gratis muziek afgewisseld met advertenties, advertentieloos en onbeperkt muziek luisteren voor vijf euro per maand, of een abonnement van tien euro per maand als je ook nog eens op je mobiele telefoon gebruik wil maken van de dienst.

Wat maakt het zo goed?
De populariteit van Napster en andere muziekuitwisselingsdiensten was een signaal van de consument aan de muziekindustrie. De consument vroeg om gemak en vond dat in het downloaden van muziek. Helaas vergat de muziekindustrie te luisteren, dus ging Apple er met de buit vandoor. Het bedrijf lanceerde de iPod en de bijbehorende iTunes-software waarmee muziek gedownload kon worden. Dat dit nog steeds een ijzersterke combinatie is, bleek eerder dit jaar toen muziek van The Beatles voor het eerst op iTunes beschikbaar kwam. In de eerste week werden wereldwijd twee miljoen losse nummers en 450.000 complete albums gedownload (en dus verkocht).

Spotify en soortgelijke streaming muziekdiensten maken het de consument echter nóg makkelijker, omdat muziek niet meer gedownload hoeft te worden. Volgens het Zweedse bedrijf is de consument een piraat geworden en is dat ook niet zo vreemd, want het model is verleidelijk, makkelijk, snel en gratis. Forster: "Maar wij dachten dat we qua snelheid en gemak beter konden zijn en dat mensen onder voorwaarden best bereid zijn te betalen voor muziek. Daarom zijn we de concurrentie met piraterij aangegaan." Het aanbod van muziek op Spotify is breed, het gebruiksgemak is uitstekend en daarnaast kan de muziek ook gedeeld worden in playlists of via sociale netwerken. Muziek luisteren en ontdekken was nog nooit zo laagdrempelig.

En de toekomst?
Spotify probeert al een tijdje de Amerikaanse markt te betreden, tot op heden zonder succes. De geruchten gaan dat Apple de lancering probeert tegen te houden. Wellicht omdat ze zelf een soortgelijke dienst willen lanceren, wellicht omdat ze bang zijn dat de populariteit van iTunes zal afnemen. Ook Google zit niet stil, terwijl er naast de eerder genoemde partijen ook nog partijen zijn als We7 (in Groot-Brittannië) en Deezer (voornamelijk in Frankrijk). Inmiddels heeft ook Ziggo bekend gemaakt te werken aan een streaming muziekdienst, speciaal voor de Nederlandse markt.

Bezit is in ieder geval uit en toegang is in. Of deze ontwikkeling, die natuurlijk deels al is ingezet met de komst van de mp3, ook op de lange termijn goed is voor de popmuziek, moeten we maar afwachten. Muziek is nog nooit zo gratis geweest, maar de platenmaatschappijen zijn in ieder geval weer wat positiever over de toekomst. "Consumenten zijn denk ik bereid te betalen voor het gemak van Spotify", zo vertelde Thierry van Engelen van Universal aan het tijdschrift Management Team. En is dit dus het begin van het einde voor de mp3? Ach, de LP is tegenwoordig ook weer hip, dus bewaar die verzameling mp3's maar even. Wie weet worden ze op termijn nog geld waard.

CHECK ONZE PLAYLISTS OP SPOTIFY:

- De beste albums van 2010: Bijna alle albums uit De Eenentwintig
- De 7even: Een selectie uit onze albumtiplijsten
- De Live 7ien: Het beste op de Nederlandse podia
- Tips voor morgen: Toekomstmuziek 2008 - 2010
- Garagerock: Nuggets, gitaarmuziek uit Latijns Amerika en hedendaagse helden
- Detroit Techno: Een overzicht van 25 jaar
- Shoegaze: Van nul tot nu schoenstaren
- Klassiek: Componisten uit de neoklassieke New Age
- Vrouwen en hiphop: Hey, ladies!
- Pijn is fijn?: Echtscheidingsplaten
- 2009: De beste albums
- 2008: De beste albums
- Film & muziek: Soundtracks en meer
- Sailing: De beste zeemansliedjes
- Geert Wilders: Dit luistert hij niet
- KindaLoud: Metal voor beginners

http://www.kindamuzik.net/achtergrond/dossier-2010/muziek-is-nog-nooit-zo-gratis-geweest/21059/
Meer Dossier 2010 op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/dossier-2010