• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

De andere kant: zeven sublieme b-kantjes

Wat hebben een Nederlandse hit die nog steeds door iedereen wordt herkend, een dubreggaecoverversie van een oldie en de 'Stairway to Heaven' van de jaren tachtig met elkaar gemeen? Het waren oorspronkelijk allemaal obscure b-kantjes. Een overzicht van zeven uiteenlopende klassiekers, die de diversiteit van de b-kant laten horen. Meer voorbeelden? Check onze playlist op Spotify.

Tekst: Guido de Greef, Martÿn ter Haar, Frank Veldkamp en Christiaan de Wit

Publicatiedatum: 08 april 2011

Armand - Ben Ik Te Min (1966)
Als Armand met zijn groep The Valiants optreedt in Roosendaal, ontmoet hij een meisje van goede komaf waar hij geen enkele kans bij maakt. Het is net in die tijd dat hij zich nadrukkelijk profileert als protestzanger en de kiem voor de popklassieker 'Ben Ik Te Min' is gelegd. Het verschijnt als B-kant van de tweede single die Armand uitbrengt, als debuutsingle 'Want Er Is Niemand (En Nou Ik)' geen succes is geworden. Met de A-kant van die tweede single, 'Een Van Hen Ben Ik', een ode aan het legendarisch café De Poort van Kleef, kan Armand geen potten breken in Hilversum maar als een half jaar later Jan van Veen en Joost den Draaijer bij Veronica de B-kant gaan draaien, breekt de zanger door. 'Ben Ik Te Min' zal z'n grootste hit blijken te zijn, want van de daaropvolgende singles weet alleen het psychedelische 'Blommenkinders' de hitlijsten te halen. Al komt dat volgens Armand zelf doordat hij "de meest geboycotte artiest van Nederland" is. Overigens opent de protestzanger al zijn optredens nog altijd met A-kant 'Een Van Hen Ben Ik'.

The Beatles - I Am the Walrus (1967)
Als 'I Am the Walrus' verschijnt, hebben The Beatles al verschillende singles met een dubbele A-kant uitgebracht, met als voorlopig hoogtepunt de combinatie 'Penny Lane'/'Strawberry Fields Forever'. Tot grote ergernis wordt het door John Lennon geschreven en nogal onbegrijpelijke 'I Am the Walrus' echter weggestopt als B-kantje. Het voelt als weggestopt, zeker omdat het in zijn ogen inferieure en flauwe 'Hello Goodbye' de A-kant van de single inneemt. Naar verluidt schrijft Lennon 'I Am the Walrus' als hij hoort dat de leerlingen op z'n vroegere basisschool in hun lessen Engels teksten van Beatlessongs moeten analyseren. "Let the fuckers work that one out" zijn de legendarische woorden van de Beatle. 'I Am the Walrus' is dan ook tot in den treure door allerlei analytici geïnterpreteerd. De 'Eggman' in de tekst zou Animal Eric Burdon zijn die tijdens orgies rauwe eieren op de lichamen van dames kapotslaat en de tekst zou zowel een protest tegen welke vorm van autoriteit dan ook zijn als tegelijkertijd een kritische kijk op spiritualiteit bevatten.

The Smiths - How Soon Is Now? (1984)
Volgens de Amerikaanse platenbaas Seymour Stein is 'How Soon Is Now?' de 'Stairway to Heaven' van de jaren tachtig. De baas van The Smiths' Britse label Geoff Travis is echter veel minder enthousiast; als Johnny Marr, geïnspireerd door Creedence Clearwater Revivals 'Run through the Jungle' de track opneemt is producer John Porter zo blij met het resultaat dat hij de platenbaas belt om snel naar de studio te komen om te horen wat de groep heeft opgenomen. Travis kan zijn afkeer nauwelijks verbergen als hij het resultaat hoort. Het zal de reden zijn dat er zo ontzettend klungelig met de track is omgesprongen: eerst verschijnt het als B-kant op de 12 inchsingle 'William, It Was Really Nothing', drie maanden later staat het op de compilatie Hatful of Hollow en weer drie maanden later verschijnt het eindelijk op single, maar dan in een edit van amper vier minuten. Bovendien is het dan ook al toegevoegd aan het nieuwe album Meat Is Murder. Geen wonder dat als 'How Soon Is Now?' eindelijk de A-status heeft verworven, de single flopt: het komt niet verder dan een 24ste plaats in de hitlijsten.

The Normal - 'Warm Leatherette'
David Miller, oprichter van het Engelse label Mute, komt eind jaren zeventig op het idee voor 'Warm Leatherette', een soundtrack voor een werk dat door velen als pervers wordt gezien: J.G. Ballards Crash - een roman waarin een auto-ongeluk als seksueel opwindend wordt ervaren. De A-kant, het nummer 'T.V.O.D.', is op zichzelf trouwens ook al een weinig vrolijk nummer ("I just stick the aerial into my skin, let the signal run through my veins"). 'Warm Leatherette' is net als de titeltrack van de single een mooi voorbeeld van radicale en invloedrijke minimal wave: kil, houterig, vlijmscherp en vol energie. Ook qua tekstuele sfeer ("A tear of petrol is in your eye / The handbrake penetrates your thigh / Quick lets make love before you die.") zou het nummer een inspiratiebron zijn in de jaren die volgen op de release. Zelfs Grace Jones blijkt twee jaar later wel iets te zien in de door The Normal bezongen versie van technologisch seksfetisjisme: zij vernoemt in 1980 zowel een heel album als de titeltrack daarvan naar 'Warm Leatherette'.

Laidback - White Horse
De Deense postpunkgroep Laidback verzint rond 1981 een wel heel bijzonder nummer voor de B-kant van het toch wat onbeduidende 'Sunshine Reggae'. De twee tracks kunnen bijna niet méér van elkaar verschillen. Waar je bij 'Sunshine Reggae' aan een cocktail in de zon denkt, is 'White Horse' zonder meer een van de meest ultieme en tijdloze anthems van de uitgaansnacht. De leidende melodie barst uit elkaar van de funk en wordt op de achtergrond vergezeld van een andere riedel die de eerste alleen maar aanvult met het doel iedereen aan het dansen te krijgen. Als kers op de taart trakteren de heren uit Kopenhagen hier en daar ook nog eens op een portie komische suspense. Voeg daar de verwijzingen naar cocaïne en het veelvuldig gebruik van het woord 'bitch' aan toe en je hebt een klassieker die nog jaren blijft doorbeuken.

The Slits - I Heard It through the Grapevine
Als opwarmertje voor eerste langspeler Cut brengt het postpunkdamestrio The Slits in 1979 zijn debuuutsingle 'Typical Girls' uit. Het plaatje haalt met moeite de zestigste plaats in de Engelse hitlijst en de band rondom Ari Up verkeert vanaf dat moment in Britse undergroundkringen. De B-kant van het singeltje is een in allerijl live in de studio opgenomen cover van Marvin Gaye's 'I Heard It through the Grapevine'. De versie van The Slits drijft op een vette dubreggaebeat en al improviserend verandert Ari de tekst subtiel in "I heard it through the bassline." Het nummer groeit uit tot cultklassieker en bekendste wapenfeit van de band, al ontbreekt het in eerste instantie op Cut. Pas als het album jaren later op cd wordt uitgegeven, wordt het B-kantje als bonustrack toegevoegd. De vraagt blijft wat er was gebeurd met de bekendheid van The Slits als de veel radiovriendelijkere B-kant tot A-kant was verkozen.

Queens of the Stone Age - Never Say Never
Deze B-kant is zeker niet bekender dan de A-kant. Het is ook nog een cover. Toch is 'Never Say Never' de Queens of the Stone Age's niet-albumtrack die je gehoord moet hebben. In de periode rond R zat de band op zijn creatieve hoogtepunt en konden op de cd-single van 'Feel Good Hit of the Summer' zomaar drie sterke nieuwe tracks worden toegevoegd: het nog regelmatig live gespeelde origineel 'You're So Vague', de Kinkscover 'Who'll Be the Next in Line' en als absolute klapper dus een versie van Romeo Voids punkfunkklassieker 'Never Say Never'. Het droge staccato ritme is sowieso al een kolfje naar de hand van Josh Homme; hij hoefde alleen maar de saxofoonlijnen naar gitaar over te zetten. Maar Homme is vooral toch de meester van de sarcastische, slepende zanglijn. Zijn interpretatie van het beroemde "I might like you better if we slept together"-refrein overtreft dan ook het origineel.

http://www.kindamuzik.net/achtergrond/bkant/zeven/21441/
Meer BKant op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/bkant