• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

Let it B

De B-kant is de American Dream van de popmuziek: een dubbeltje dat een kwartje kan worden, de krantenjongen die het kan schoppen tot miljonair. De schoonheid van de B-kant zit hem in de hoop en de verwachting, de kans dat dit 'afvallertje' uiteindelijk juist de grote kampioen wordt. KindaMuzik werpt een blik op de B-kantjes die het tot superhit schopten.

Tekst: Peter Boerman

Publicatiedatum: 08 april 2011

De meeste B-kantjes leiden volkomen terecht een onopvallend leven. Als instrumentale versie van de A-kant (wat een armoe), als iets andere versie (als we de albumversie zouden willen, hadden we wel het album gekocht!) of als remix (zaten we daar op te wachten? Keuzes maken!) is vergetelheid wat hen rest. Maar de romantische kant is natuurlijk wel de mooiste.

De B-kant, in het Engels zo mooi 'flipside' genoemd, is het allermooist als het de onverwachte hit betreft, het nummer dat in een kwartiertje geschreven is omdat er nog een lange groef over was en later uitgroeit tot het sleutelnummer van de betreffende artiest. Denk in Nederland alleen al aan Armand en geen ander nummer komt op dan 'Ben ik te Min?' Of noem Gloria Gaynor en haar even onvermijdelijke als onuitstaanbare dancefloorfiller 'I Will Survive'. Waarom is dat nummer niet op de plek gebleven waar het zijn leven begon? Namelijk: de B-kant van het allang vergeten (en in retrospectief heel accuraat getitelde) 'Substitute', nota bene ook nog een cover, van de Righteous Brothers.

Te suggestief
De voorbeelden zijn legio, en soms onverwacht. Wat te denken van 'Rock around the Clock', het definitieve nummer van Bill Haley en zijn Comets, zou u zeggen? Mis. Bij verschijnen in 1954 was het slechts goed genoeg bevonden voor de B-kant van 'Thirteen Women (And Only One Man in Town)'. Prachtige titel, maar niet bepaald gegrift in het collectieve geheugen. Pas toen het B-kantje een jaar later opdook in de film Blackboard Jungle, werd de weg naar het succes geplaveid.

Of, nog zo'n klassieker: 'Be-Bop-A-Lula'. Zonder dat nummer zouden we ons Gene Vincent misschien niet eens meer herinneren, maar zijn bekendste nummer was toch ooit slechts de B-kant van 'Woman Love', dat door de radiomakers in die tijd als te suggestief van de hand werd gedaan.

En het lijstje gaat makkelijk verder. 'Don't Be Cruel', van Elvis Presley was geschreven als vullertje voor de achterkant van 'Hound Dog'. Het even aanstekelijke als hilarische 'Tequila' van The Champs was in 1958 slechts de B-kant van 'Train to Nowhere', een nummer dat - net als de rest van het repertoire van The Champs - zijn dagen slijt in vergetelheid, terwijl de B-kant er met de eeuwige roem vandoor ging. Een soortgelijk verhaal geldt voor de Surfaris. Hun all-time classic 'Wipe-Out' was een in 1962 even snel geschreven als opgenomen instrumentaaltje om de groef aan de achterkant van 'Surfer Joe' te vullen. Het nummer werd geschreven tijdens de sessies van de A-kant, maar oversteeg de roem ervan tot in lengte van jaren.

En de lijst gaat door
Ander voorbeeld: 'Save the Last Dance for Me' van The Drifters, hun grootste hit ooit (en dat wil wat zeggen), was oorspronkelijk bedoeld als B-kantje, net als 'Unchained Melody' van The Righteous Brothers, een nummer dat al zo'n tien jaar op de planken lag voor het in 1965 werd opgenomen. Het nummer, in feite een soloproject van Bobby Hatfield, zou waarschijnlijk nooit zijn uitgegroeid tot het ijkpunt in de muziekgeschiedenis dat het nu is, als het niet op de B-kant terecht was gekomen van de single 'Hung on You'.

Ook in de jaren zeventig zijn er mooie voorbeelden te vinden. Wat te denken van 'Whiskey in the Jar', Thin Lizzy's bekendste en grootste hit, dat ooit was bedoeld als B-kantje voor 'Black Boys on the Corner'. Of denk aan Rod Stewart, wiens onverwoestbare 'Maggie Mae' slechts bedoeld was om de achterkant van 'Reason To Believe' te vullen en nu in de Rock and Roll Hall of Fame staat als een van de 500 Songs That Shaped Rock and Roll.

En in de jaren tachtig ging het gewoon door met de pareltjes die verborgen waren op de achterkant van nummers die ooit een veel grotere toekomst werd toegedicht. Zoals 'Into the Groove', misschien wel de grootste hit van Madonna, althans in Nederland en Engeland. Het nummer was een overblijfseltje van de sessies van haar debuutalbum en werd pas uitgebracht toen Madge nog een nummer nodig had voor de B-kant van de 12 inch-mix van 'Angel'. Ook hier: de rest is geschiedenis.

U2 scoorde met 'The Sweetest Thing' in 1998 een wereldhit, maar het nummer, dat Bono schreef als goedmakertje voor het vergeten van de verjaardag van zijn vrouw, begon zijn leven in 1987 toch echt als B-kant van 'Where the Streets Have No Name'.

Mull of Kintyre...
Ook 'Groove Is in the Heart', het enige nummer van Deee-Lite dat nog in al onze hoofden zit en waarvoor slechts het noemen van de titel voldoende is om een dag lang rond te blijven spoken, was aanvankelijk slechts een bijrol toebedacht (ondanks de aanwezigheid van Q-Tip en Bootsy Collins) als B-kantje van 'What Is Love'?

Nog een mooi voorbeeld is Pearl Jamlivefavoriet 'Yellow Ledbetter', in 1992 een van de twee B-kantjes van het (overigens ook niet misselijke) 'Jeremy' en daarna jarenlang de afsluiter van vrijwel elk liveconcert van Eddie Vedder en zijn vrienden.

Ja, wat zou het leven zijn zonder B-kant, zonder ontdekking van het kleinood dat het in zich heeft uit te groeien tot een parel? Maar laten we afsluiten met een relativerende noot. Want natuurlijk zijn er veel B-kantjes die daar ook een prima plek hebben. Wat te denken van de B-kant van 'They're Coming to Take Me Away, Ha Ha', de enige hit van Napoleon 14? Het nummer op de B-kant is de A-kant achterstevoren. En dan zijn er nog van die B-kantjes waarvan je had gehoopt dat ze er nooit vandaan zouden zijn gekomen. Paul McCartney's 'Mull of Kintyre' bijvoorbeeld.

De les: rechtvaardigheid bestaat niet in het leven. Mooie muziek wel. En die trekt zich niets aan van kanten.

ANDERE B-KANTJES DIE BEKENDER WERDEN DAN DE A-KANT
* 'Dear God' van XTC
* 'Calypso' van John Denver
* 'Ma Cherie Amour' (de B-kant van Stevie Wonders 'I Don't Know Why')
* 'Black Water' van de Doobie Brothers
* 'The Greatest Love of All' van Whitney Houston
* 'Like the Way I Do' van Melissa Etheridge
* 'Paninaro' van de Pet Shop Boys
* 'Single Ladies (Put a Ring on It)' van Beyoncé
* 'Born on the Bayou' (CCR's B-kantje van 'Proud Mary')
* 'Samba Pa Ti' (B-kantje van Santana's 'Oye Como Va')
* 'We Will Rock You' (B-kant van Queens 'We Are the Champions')
* 'Roadhouse Blues' (B-kant van 'You Make Me Real' van de Doors)
* 'Mercedes Benz' (B-kant van Janis Joplins 'Cry Baby')
* 'You'll Never Walk Alone' (B-kant van 'How Do You Do It' van Gerry and The Pacemakers)
* 'Hard to Handle' (B-kant van Otis Reddings 'Amen', later de doorbraakhit van de Black Crowes).
* 'The Model' van Kraftwerk (B-kant van 'Computer Love', om het geflopte eerdere album nog eens te promoten. Dat werkte.)
* 'Move It' (B-kant van Cliff Richards 'Schoolboy Crush')

http://www.kindamuzik.net/achtergrond/bkant/let-it-b/21439/
Meer BKant op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/bkant