• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

In Memoriam: Amy Jade Winehouse (1983 – 2011)

Dat haar moeder Janis heet, is een van de vele aankondigingen in de kroniek van haar dood. Amy Winehouse werd 23 juli dood gevonden in haar huis in Londen. Wat resteert zijn twee briljante albums en een wrange nasmaak.

Tekst: Roberto Lobosco

Publicatiedatum: 24 juli 2011

Life is a losing game. Verander twee letters in de titel van haar hit 'Love Is a Losing Game' en je raakt de kern van de korte carrière van Amy Winehouse. De wereld was ooggetuige van haar zelfdestructie en wie zegt gechoqueerd te zijn door haar dood heeft óf al een jaar of vijf geen cultuurrubriek meer gelezen óf weet niet wat het effect van een hardnekkige substantieverslaving kan zijn. Vader Mitch en moeder Janis zagen het in ieder geval aankomen. Mitch deed publiekelijk een beroep op de verantwoordelijkheid van de mensen die haar van drugs voorzagen in Londen. Met de chronische longaandoening in het achterhoofd vreesde hij dat de crack niet alleen haar stem om zeep zou helpen. Muziekliefhebbers deelden de angst van Mitch. Toch bestond er zo lang ze in leven was nog hoop dat ze haar demonen kon overwinnen. Dat deze hoop ijdel was wist moeder Janis in 2008 al, toen ze zei zich te hebben berust in een vroege dood van Amy. Nu kan ze met haar overgebleven zoon Alex op zoek naar een begraafplaats voor haar uitgeraasde dochter.

Lijflied
Het is veelzeggend dat de grootste hit 'Rehab' haar lijflied werd vanaf 2006. Met de release van haar tweede album Back to Black ontsteeg ze de middelmaat en eigenlijk ook zichzelf. Analoog aan het succes (twaalf miljoen verkochte albums, vijf Grammy Awards) waren er verhalen over drugsmisbruik, arrestaties en wanprestaties tijdens optredens. Paparazzi en tabloidredacteuren kenden de weg rondom haar huis in Camden en haar stamkroeg Hawley Arms aan Castlehaven Road op hun duimpje. In 2009 vluchtte ze naar het Caribische eiland St. Lucia, waar ze van de drugs probeerde te geraken maar simultaan steeds meer begon te drinken. De uitwassen daarvan waren te zien tijdens het eerste optreden van haar comebacktournee eerder dit jaar in Belgrado. Haar management schrapte de tour en stelde Winehouse onder strenge controle, zodat ze zich in alle rust - en belangrijker: zonder alcohol - kon concentreren op haar derde album, waarvoor al enkele demo's waren opgenomen.

Haar laatste opname was 'Body and Soul', een duet met crooner Tony Bennett voor zijn album Duets II dat in september verschijnt. Hij sprak na de opname begin juli ook al zijn zorgen uit over Amy's gezondheid. Haar laatste publieke optreden was drie dagen voor haar dood in The Roundhouse in Londen, bij een optreden van haar vijftienjarige peetdochter Dionne Bromfield, die haar debuutalbum onlangs uitbracht op Winehouse' label Lioness. Echt ondersteunend was ze niet. Ze zong geen noot en deed spaced out wat danspasjes, om vervolgens voor het allerlaatst achter de coulissen te verdwijnen.

Ongeluk in de liefde
Het is maar goed dat Amy Winehouse goed kon zingen, want ze leek op te groeien voor galg en rad. Geboren in een joods gezin in een voorstadje van Londen en als dochter van een taxichauffeur werd ze van school gestuurd vanwege recalcitrant gedrag (ze nam een neuspiercing). De jazzplaten van haar vader waren haar enige vreugde. Toen haar vriendje op haar negentiende een cassettebandje van haar doorspeelde aan songwriter Felix Howard, die schreef voor Kylie Minogue en Beverly Knight, kwam ze al snel terecht bij major Universal. Ze kwam onder de vleugels van Simon Fuller, stuwende kracht achter de Engelse Idols en manager van de Spice Girls. Vandaar dat haar eerste album Frank in 2003, hoewel redelijk ontvangen, in sommige kringen werd beschouwd als de zoveelste uiting van Fullers commerciële en vluchtige popsterrenensemble.

Na de tournee van Frank ontmoette Winehouse Blake Fielder-Civil, die als assistent werkte op sets van videoclips. Ze werden op slag verliefd en wat volgde was een heftige maar korte relatie. Na een paar maanden maakte hij een einde aan de relatie, wat de kiem legde voor het tweede en laatste album van Winehouse in 2006: Back to Black. De jazzy feel van Frank had plaatsgemaakt voor een uptempo R&B en northern soul vibe. En die keuze bleek een uitmuntende, mede door de inbreng van producer Mark Ronson. Nu maakte de hele wereld kennis met deze stem, die Winehouse' muziek uniek maakte en ervoor zorgde dat je haar pijn van de mislukte relatie met Fielder-Civil daadwerkelijk kon voelen.

Tragisch einde
Terwijl Back to Black de ene na de andere prijs in de wacht sleepte, werd soms pijnlijk duidelijk dat Amy's teksten uit haar leven waren gegrepen. Ze viel steeds meer af en steeds vaker verschenen foto's en filmpjes van optredens waarop duidelijk te zien was dat ze amper op haar benen kon staan. Even was er hoop op een wat rooskleuriger toekomst, toen ze in 2007 alsnog in het huwelijk stapte met Fielder-Civil, de man die haar zoveel verdriet had bezorgd. Helaas bracht het huwelijk niet de gewenste rust. Ook Fielder-Civil kon de verleidingen van drugs niet weerstaan, waardoor ze het slechtste in elkaar naar boven haalden. Na een overdosis heroïne in de zomer van 2007 liet Winehouse zich dan eindelijk opnemen in een afkickkliniek, helaas zonder succes. Als klap op de vuurpijl werd haar man gearresteerd nadat hij een kroegbaas aanviel en hem twee ton bood om het voorval onder de pet te houden. Fielder-Civil kreeg een gevangenisstraf van 27 maanden, waarna Winehouse van hem scheidde en in 2009 richting St. Lucia vertrok.

Maar het mocht allemaal niet baten, want nu is ze dood. Met ons allen zagen we het gebeuren, moesten we af en toe grinniken om grappen die ten koste van haar werden gemaakt en zongen we uit volle borst mee met haar talloze hits, waarin ze haar ziel blootlegde en volop speculeerde over haar tragische einde. Amy Winehouse zong alsof het haar geen moeite kostte, zoals een pistoolheld achteloos vanuit zijn heupen vuurt. Bovendien is ze voor altijd de initiator van een nieuwe sound en plaveide ze de weg voor vrouwelijke artiesten als Duffy, Adele en Selah Sue, die hopelijk tijdens hun live-optredens vanaf nu altijd een nummer van Amy Winehouse zullen zingen om haar muzikale erfenis levend te houden.

http://www.kindamuzik.net/achtergrond/amy-winehouse/in-memoriam-amy-jade-winehouse-1983-2011/21872/
Meer Amy Winehouse op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/amy-winehouse