• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

• dossiers
• festivals
• columns

ernaast

De zeven Darwin Deuntjes

Doet Darwin en zijn evolutietheorie je te veel aan die oersaaie biologielessen op de middelbare school denken? Of kom je uit de Biblebelt en heb je geen idee over wie we het hebben? Er is hoe dan ook geen reden voor paniek, want precies tweehonderd jaar na de geboorte van één der grootste wetenschappers aller tijden maakt KindaMuzik biologie weer leuk met zeven Darwindeuntjes.

Tekst: Tom Boeije, Wilco Leene, Roberto Lobosco, Niels Steeghs, Diana Willms, Christiaan de Wit en Harm-Jan Zondag

Beeld: Siri Hol en Bruce Tsai

Publicatiedatum: 13 augustus 2009

Mobb Deep - 'Survival of the Fittest'
De bekendste gedachte van Darwins evolutietheorie, de sterksten overleven, wordt door Mobb Deep in 'Survival of the Fittest' (The Infamous (1995)) omgezet in een grimmige sfeerbeschrijving. De gemiddelde rapper mag dan graag als een gorilla op zijn eigen borst trommelen, Prodigy en Havoc leggen vooral de nadruk op het zware leven waar zij mee te kampen hebben.

Toch lijken de rappers ook erg trots te zijn op hun darwinistische gedachte. Dat Prodigy en Havoc nog steeds fier overeind staan is dan ook niet toevallig. Zij weten namelijk hoe ze zich moeten bewegen in het levensgevaarlijke milieu van het getto. Met andere woorden: zij zijn de sterksten. Zo vertelt Prodigy onder andere dat hij en zijn maten inmiddels boven de politie staan.

Uit 'Survival of the Fittest' wordt duidelijk dat het allerminst een pretje is om in contact te komen met Mobb Deep, simpelweg omdat zij zich als doel gesteld hebben te overleven. Daar is een hoop voor nodig, zoals een stoere en onoverwinnelijke uitstraling. Een mens heeft tijdens zijn leven immers niet de mogelijkheid een andere vorm snavel te krijgen. De aura van onaantastbaarheid wordt bereikt door het dragen van Timberland boots en 'army certified suits', in combinatie met een kogelvrij vest voor de zekerheid.

Tegenwoordig is Mobb Deep nog springlevend, maar doen de albums die het duo uitbrengt alleen maar terugverlangen naar de tijd dat muziek hun enige weg leek om echt te ontsnappen aan Darwin en zijn onverbiddelijke systeem. (TB)

Korn - 'Evolution'
Korn is nooit het toonbeeld van godsvruchtigheid geweest. Toch verlaat gitarist Brian 'Head' Welch de band in 2005 nadat hij ineens het licht ziet en in Jezus zijn redder vindt. Hij laat zich in diens voorbeeld zelfs dopen in de Jordaan. De rest van de band blijft met z'n voeten op aarde en brengt in 2007 de niet zo goddelijk getitelde single 'Evolution' uit.

In de bijbehorende videoclip speelt de band met het concept van devolutie, waarbij als het ware evolutie in omgekeerde richting plaatsvindt. Als promotie voor de single verschijnen trailers voor de nepdocumentaire Devolution: Nature's U-Turn. Er ontstaat enige commotie wanneer de mannen van Devo er niet van gediend blijken te zijn dat Korn aan de haal gaat met 'het' stokpaardje, althans niet zonder daarvoor de credits te krijgen. Het heeft wat voeten in aarde gehad, maar inmiddels heeft Kornfrontman Jonathan Davis ruiterlijk toegegeven Devo te respecteren als pioniers die het devolutieconcept aankaartten. Al het gedoe eromheen terzijde blijft het een erg vermakelijke clip, die op humoristische wijze stelt dat menselijke intelligentie drastisch afneemt en dat de moderne mens wat betreft benutte hersencapaciteit zelfs onderdoet voor apen. (DW)

Pearl Jam - 'Do the Evolution'
Darwin kon al het onrecht en ellende in de natuur niet combineren met de zogenaamd goede God van het christendom. Zelfzuchtige evolutie vormde voor hem onbedoeld een manier om aan die paradox te ontsnappen. De hoofdpersoon uit Pearl Jams 'Do the Evolution' uit 1998 heeft echter helemaal geen moeite met zichzelf en het lijden; nee, hij is "at ease with [his] lust." Hij heeft als eerste zoogdier de broek uitgevonden en omdat hij vertrouwt op God mag hij doden wat hij wil.

De venijnige gitaarriffs en het rauwe stemgeluid van Eddie Vedder schilderen een cynisch beeld van de moderne mens, die zonder omzien en zonder scrupules rooft, moordt en consumeert en daar uiteindelijk zelf aan ten onder gaat en de wereld met zich meeneemt. De mens die God heeft gemaakt om zijn eigen daden te rechtvaardigen en zich beroept op evolutie om ten koste van anderen vooruit te komen: "This land is mine, this land is free / I'll do what I want but irresponsibly / It's evolution, baby."

'Do the Evolution' vormt, ondersteund door de schitterende animatievideo, een bijtend commentaar op georganiseerde religie, het sociaal-darwinisme van de fascisten, ongebreideld consumentisme en het cowboykapitalisme dat zich de afgelopen tijd ook niet van zijn beste kant liet zien. Daarmee is het nummer - net als Darwin zelf - nog steeds actueel. (HJZ)

Pixies - 'Monkey Gone to Heaven'
Apen genoeg te vinden in de popmuziek, de monkey business bij uitstek en rock-'n-roll komt uiteindelijk ook recht uit de jungle. Maar het allerleukste aapje komt toch wel uit de mouw van Frank Black, de voormalige zanger en gitarist van de Pixies.

Als God echt niet bestaat, en de mens stamt inderdaad van de apen af, gaan we dan nog wel naar de hemel? En is er dan zoiets als een aparte hemel voor apen? Zou Darwin daar ook over hebben nagedacht toen hij de evolutietheorie uitvond na zijn beroemde wereldreis? Frank Black waarschijnlijk wel, toen hij het onvergetelijke 'Monkey Gone to Heaven' schreef voor de Pixies; het kan samen met 'Gigantic' zeker gerekend worden tot de absolute klassiekers die de groep nagelaten heeft.

In de tekst zit een sterk staaltje cryptische numerologie, waar zelfs Darwin een hele kluif aan zou hebben gehad, want hoezo "If man is five, then the devil is six, then god is seven"? Nou ja, Frank Black die krijst het uit dus dan zal het wel zo zijn. Gelukkig heeft hij later toegegeven dat hij het eigenlijk ook niet allemaal wist, hij had vaag zoiets uit de Bijbel begrepen. Maar het levert wel een leuke catch phrase op voor een van de sterkste baslijnen die Kim Deal ooit uit haar bas wist te persen. Met dank aan Darwin. (WL)

Roots Manuva - 'Witness (1 Hope)'
Landgenoot van Charles Darwin en hiphop-icoon Roots Manuva kwam met de egg and spoon race op zijn lagere school in Zuid-Londen altijd als laatste over de streep. Altijd maar verliezen: dat doet iets met je zelfvertrouwen. Rodney Smith presteerde dan ook vrij weinig tijdens zijn jaren als jongvolwassene. Veel verder dan het achteroverslaan van massa's pints in zijn lokale pub kwam hij niet. Uitzichtloos was het, Rodney's bestaan. Tot hij er op zekere dag achterkwam dat zijn tong veel verder geëvolueerd was dan die van de meeste mensen: hij kon er verschrikkelijk goed mee rappen. Om dat te vieren bracht Big Dada in 2001 Smith's meest succesvolle single tot nu toe uit: 'Witness (1 Hope)', in de volksmond beter bekend als 'Witness the Fitness'.

In de bijbehorende videoclip bezoekt de rapper zijn voormalige lagere school om te laten zien dat hij niet alleen vreselijk muzikaal is, maar ook nog eens een stuk sportiever dan vroeger. In de beslissende laatste minuut van de video gaat hij de strijd aan met schoolkinderen van een jaar of zeven die hij met verve verslaat op onderdelen als touwtjespringen en survivallen. De kinderen zijn natuurlijk verontwaardigd over zo'n oneerlijke strijd, maar Smith zelf is dik tevreden wanneer hij met zijn bokaal op schoot terug naar huis rijdt. (CdW)

R.E.M. - 'Man on the Moon'
Het is 1969. De Verenigde Staten zuchten onder de steeds hopelozer wordende anticommunistische strijd in Vietnam. De natie schaamt zich meer en meer. Amerikanen hebben iets nodig om trots op te zijn. Dat krijgen ze als de Apollo 11 koers zet richting de maan en Neil Armstrong daarna de befaamde woorden spreekt over de kleine stap voor de mens en een grote stap voor de mensheid. Amerika evolueert snel als ruimtevarende natie. Maar is die maanlanding wel echt, en niet opgenomen in een Hollywoodstudio, gewoon op de planeet aarde?

Die vraag wordt ook gesteld in 'Man on the Moon', de tweede single van R.E.M.'s grote succesplaat Automatic for the People uit 1992. Niets is immers wat het lijkt te zijn. In het nummer gaan de immer dik met allerlei referenties bezaaide songteksten van zanger Michael Stipe in tegen wat religie ons pleegt te doen geloven. Laat het je streng kerkelijke buurman niet horen, maar Charles Darwin wordt hier heroïsch opgevoerd als iemand die durft te twijfelen aan algemeen geaccepteerde ideeën: "Mr. Charles Darwin had the gall to ask." Eigenlijk net zoals de band in alle liedteksten constant de wereld om zich heen in twijfel trekt. Verder is het vooral over de Amerikaanse entertainer Andy Kaufman handelende 'Man on the Moon' natuurlijk sowieso eerder revolutionair dan evolutionair als het gaat om het aantal gebruikte Yeah's in het nummer. (NS)

Bloodhound Gang - 'The Bad Touch'
Vijf gekke skaters in een apenpakkie die rappen en zingen over wat ze dieren zien doen op Discovery Channel. Dat is wel zo'n beetje de essentie van het nummer 'The Bad Touch' van The Bloodhound Gang. Het is een niet al te cryptische manier van een rockband om meisjes tussen de lakens te krijgen. Geen diepzinnige overpeinzingen over de evolutieleer, hoewel ze natuurlijk in één ding onmiskenbaar gelijk hebben: wij mensen zijn niets meer dan zoogdieren en wat doen die? Juist, zichzelf voortplanten. Zonder voortplanting ook geen evolutie natuurlijk. En, laten we eerlijk zijn, dat is niet alleen de mening van The Bloodhound Gang. Is voortplanting immers niet de essentie van het leven? Als je die dan ook nog eens verpakt in een lauw jarentachtigsynthpopjasje met monotone rapflows waar Rakim een puntje aan kan zuigen en je verzint een kolderieke clip, kun je er donder op zeggen dat het nummer onder pubers een gigantische hit wordt. Het nummer verscheen op het meest succesvolle album van de band - die verder niet echt wezenlijke dingen heeft gedaan voor de popgeschiedenis - Hooray for Boobies. Hiervoor geldt eigenlijk wederom: geef ze eens ongelijk! (RL)

Eerste en derde illustratie: Bruce Tsai
Tweede en vierde illustratie: Siri Hol

http://www.kindamuzik.net/achtergrond/709/de-7even-darwin-deuntjes/19012/
Meer op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/709