• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Kees de Koning: Succes zonder concessie

Tuurlijk begon de Nederhop met Osdorp Posse. Maar er kwam pas echt vaart in de stroming bij de geboorte van TopNotch, Nederlands grootste hiphoplabel. Directeur Kees de Koning, hiphopliefhebber avant la lettre, heeft zijn eigen visie op de ontwikkeling van de hiphop in Nederland. "Creatief gezien bloeit de Nederlandse hiphop, economisch gezien moet dat echter nog komen. Dat heb ik in mijn vizier."

Tekst: Thomas Heerma van Voss en Roberto Lobosco

Publicatiedatum: 20 november 2008

Het is natuurlijk ook niet makkelijk om de baas van het enige relevante Nederlandse hiphoplabel te zijn. Hoge bomen vangen veel wind. En dus wordt er altijd met een scheef oog gekeken naar Kees de Koning (37), die zijn bedrijf TopNotch dit jaar liet samengaan met gigant Universal. En zijn er altijd mensen die argwanend tegenover hiphopmagazine State Magazine staan, dat wel zijn spreekbuis wordt genoemd. Feit blijft dat De Koning sinds Extince bovenop de hiphop in Nederland heeft gezeten en met TopNotch veel carrières heeft gemaakt en de stroming een volwassen uiterlijk heeft gegeven.

"Wie de eerste was? Moeilijk te zeggen, en bovendien een vrij zinloze discussie", zegt De Koning. "De eerste die ik leuk vond was in ieder geval Extince, met zijn track 'Spraakwater'. Dat was voor mij het begin met Nederlandstalige hiphop en tegelijk het begin van TopNotch. Daarvoor vond ik Nederlandstalige muziek, zoals Doe Maar en Boudewijn de Groot leuk, maar ik wist niet dat hetzelfde ook met hiphop kon."

Economische vooruitgang
Het succesverhaal van TopNotch laat zich in hele grote lijnen als volgt lezen: Extince - Postmen - Opgezwolle - De Jeugd van Tegenwoordig. Deze kern heeft verschillende golven in de Nederhop laten ontstaan. "Vanaf het begin is de Nederlandstalige hiphop bezig met een stijgende lijn", zegt De Koning. "De top is nog niet bereikt. Als je het vergelijkt met housemuziek staat hiphop in Nederland economisch gezien veel minder sterk. Dat zou ik graag nog willen zien. Creatief gezien bloeit de Nederlandse hiphop erg, economisch gezien moet dat echter nog komen. Dat heb ik in mijn vizier."

Toch timmeren genoeg Nederhoppers ook commercieel aan de weg. Ze hebben zelfs eigen televisieprogramma's. "Sommigen zijn daar erg mee bezig", zegt De Koning. "Mensen als Lange Frans en Ali B zoeken de grenzen op van commercie. Die willen graag de Jan Smit of René Froger van de Nederlandse hiphop zijn. Wij bij TopNotch doen dat op een andere manier. Misschien zijn we wel verwend, want in het begin van ons bestaan hadden we met Postmen en Extince natuurlijk flinke successen zonder enige concessies te doen."

Blijft als een paal boven water dat de hiphop in Nederland nog lang geen volwassen en zelfreinigende muziekstroming is. De Koning: "Het uitblijven van financiële vooruitzichten maakt de spoeling dunner. Hiphopartiesten realiseren zich dat de kans bestaat dat ze er amper aan verdienen, dus worden ze gedwongen creatief bezig te zijn. In de Amerikaanse hiphop gebeurt juist het omgekeerde, dat artiesten vasthouden aan bepaalde formules. Daarom is de Nederlandse hiphop nu ook creatiever en beter dan de Amerikaanse."

Hypes
Maar zo heel af en toe vallen ook Nederhoppers met hun neus in de boter. Na de release van hun debuutalbum Parels voor de Zwijnen waren de jongens van De Jeugd van Tegenwoordig een tijdlang niet meer uit de schijnwerpers weg te slaan. Toch kan De Koning ook dit succes weer relativeren."Hypes kan ik niet zien aankomen. Zoals bij De Jeugd van Tegenwoordig zag ik dat niet van tevoren. Leuk dat Joost Zwagerman ermee wegloopt, maar ik vind dat intellectuelen er nog te weinig naar kijken. Ik vind namelijk dat in de Nederlandstalige hiphop de meest creatieve dingen gebeuren. Ik zou willen dat er structureel respect is, niet vanwege één gimmick.

"De afgelopen jaren hebben Nederlandse hiphopartiesten wel eens een Zilveren Harp gewonnen, maar ik vind dat niemand die prijs mag krijgen voordat Extince 'm heeft gekregen. Maar die zijn ze vergeten en nu kunnen ze hem, na al die jaren, niet meer die prijs uitreiken. Ik mis bijvoorbeeld ook bij De Wereld Draait Door aandacht voor hiphopartiesten. Ali B zit daar wel eens, maar hem gun ik dat niet echt, want ik vind hem creatief gezien niet aan de top staan. Dat men Extince moeilijk in de omgang vindt, is geen argument om hem niet te belonen of te interviewen. W.F. Hermans was ook moeilijk in de omgang."

De klauwen van Universal
2008 is natuurlijk het jaar van Delics time-out, het tweede album van De Jeugd en het opmerkelijke succes van 'Wiebelen Konijntje'. Maar het grootste nieuws uit Nederhopland is dat TopNotch van zijn vrijgevochten plek in Amsterdam naar de kelders van multinational Universal verhuisde. Een manoeuvre die een paar wenkbrauwen deed fronzen. "De samenwerking met Universal is van onszelf uitgegaan," zegt De Koning. "Al twee jaar loop ik rond met het gevoel dat we als label een partner nodig hebben om intensief mee samen te werken. Bij Universal klikte het allemaal goed. We hebben ook lang met PIAS gesproken, maar Universal had toch de beste kaarten."

En die gekoesterde onafhankelijkheid dan? "We zijn nog steeds onafhankelijk, maar we werken gewoon heel nauw met hen samen. Universal is denk ik met ons in zee gegaan omdat ze bij ons veel potentieel zagen. Wij zijn het label in Nederland dat het meest actief is in merchandise, en relatief ook het meest succesvol. Bij zo'n groot label als Universal wordt natuurlijk alleen maar naar cijfers gekeken, dat is logisch, want het is een bedrijf. Na dertien jaar niet naar cijfers kijken, moet je jezelf afvragen of je een bedrijf of een stichting bent. Mijn mensen en artiesten verwachten dat ze geld verdienen. Dan is het wel naïef om niet naar de cijfers te kijken. Dat overleef je niet."

Een nieuw tijdperk
Dat platenlabels het sinds internet niet makkelijk hebben, mag een understatement heten. Hoe ziet alleenheerser De Koning de toekomst van zijn TopNotch-imperium? "Ik begon als journalist en radiomaker en ben hier gewoon ingerold. Ik vind het moeilijk dingen uit handen te geven. Maar dat leer ik langzamerhand steeds beter; een goede leider moet ook uit handen kunnen geven. Het is steeds minder het geval dat ik als ik op vakantie ga het gevoel krijg dat het hele label instort."

"Over tien jaar hoop ik dat TopNotch een hele succesvolle onderneming is, die hopelijk ook nog staat voor vernieuwing. Het verkopen van muziek in fysieke vorm is dan niet meer de belangrijkste inkomstenbron. Er is nog niet één opvolger, maar betaalde downloads, merchandise, shows en dergelijke brengen uiteindelijk ook geld in het laatje. Muziek is nog steeds populair, maar mensen willen niet meer zo veel betalen voor één schijfje. Als label moet je dus veelzijdiger worden. In dat opzicht breekt er nu een nieuw tijdperk aan. Jammer, maar niks aan te doen. Als je je daartegen verzet, ben je denk ik gedoemd om te falen."

Fotografie: Ilja Meefout

http://www.kindamuzik.net/interview/nederhop/kees-de-koning-succes-zonder-concessie/17749/
Meer Nederhop op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/nederhop