• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Meindert Talma

Een complex karakter, een damsimultaan en een bloemlezing.
14 september 2016, De Amer, Amen

Tekst: André Rozendaal

Publicatiedatum: 15 september 2016

Café De Amer in het Drentse Amen is een begrip onder liefhebbers van blues en singer-songwriters. Met ongeveer honderd zitplaatsen en de eerste rijen vlak bij het podium, zijn concerten een intiem gebeuren. Elke beweging of zweetdruppel van een muzikant is zichtbaar. Ook muzikaal gaan artiesten met de billen bloot, want het publiek is verplicht stil. Het maakt de muziekbeleving in De Amer uniek.

Popmuziek komt aan bod met bands van het label Excelsior. Zo gaven Johan, Alamo Race Track, Moss en Tim Knol eerder zeer geslaagde concerten. Meindert Talma behoort eveneens tot de stal van Excelsior, maar hij is een beetje een vreemde in de bijt op het label dat grossiert in gitaarpop. De met droge humor gezegende Wâldfries maakt al twintig jaar platen met wondermuziek en bijna literaire teksten gelardeerd met autobiografische elementen. Zijn nieuwste album, Jannes van der Wal, brengt hem naar De Amer.

De plaat gaat over de met afstand tot grootste cultfiguur van de Nederlandse sport gekozen dammer, die in 1982 wereldkampioen werd. Een uniek persoon, vol nukken en eigenaardigheden. Zo miste hij ooit het NK door in de trein in slaap te vallen, en het optreden in de show van Mies Bouwman leverde historische televisie op, omdat hij minutenlang zweeg toen hij naar zijn leeftijd werd gevraagd.

De optredens die Talma geeft in het kader van de uitstekend ontvangen plaat gaan vergezeld van simultaandampartijen met een icoon als Harm Wiersma of een internationaal grootmeester als Auke Scholma. De laatste opent de avond. Gestoken in een blauwe stofjas haalt hij herinneringen op aan zijn vriend, waarbij hij gebruikmaakt van het persoonlijke archief van Van der Wal dat hij na het overlijden van Jannes beheert. Scholma vervalt niet in het ophalen van sappige anekdotes, maar schenkt op boeiende wijze aandacht aan de damcarrière van Jannes en het dammen als metafoor voor het leven. Toch maakt een citaat uit een brief die Van der Wal tijdens een kort verblijf in een psychiatrische inrichting aan Scholma schreef de meeste indruk. Jannes overweegt uit het leven te stappen, maar wordt gehinderd door het feit dat hij de volgende dag naar de tandarts moet. Het illustreert zijn complexe karakter.

Ter ondersteuning van de vier songs die Jannes van der Wal kent, maken Talma en zijn band gebruik van beeldprojecties die de muziek ondersteunen. De meermaals prachtige archiefbeelden bieden een duidelijke meerwaarde. Zo is tijdens het openingsnummer, het bedrieglijk lichtvoetige 'De Strategieën van de Ziel', een deelnemer aan het WK in Mali te zien die vertelt over de hardloopsessies die het gros van de dammers 's ochtends aflegt. Wanneer ze vernemen dat leeuwen op het vinkentouw zitten in hun jacht naar eten, is het gauw gedaan met het hardlopen.

Tijdens de beknopte geschiedenisles over de damsport, 'Dam Dam Dam', komen fraaie beelden uit de hoogtijdagen van de damsport voorbij. Uitschieter is een optocht uit vervlogen tijden, waarbij vertegenwoordigers van de dambond een spandoek dragen met als tekst 'Groot en Klein vindt dammen fijn'. Kom daar tegenwoordig maar eens om. Het absolute hoogtepunt van het optreden is 'De Ballade van Jannes van der Wal', dat de levensgeschiedenis van de wereldkampioen in ruim twintig minuten samenvat. Het is misschien wel het magnum opus van Meindert Talma, een nummer dat zowel tekstueel als compositorisch van een grote schoonheid is. De beeldprojecties van Van der Wal als kind, adolescent maar ook als groot damkampioen die worstelt met het leven maken het extra ontroerend.

Terwijl in het bruine café van De Amer in een serene sfeer een damsimultaan plaatsvindt, met helaas zeer weinig jonge dammers, spelen Talma en zijn band een rijke bloemlezing uit het overige oeuvre, met als gemene deler zijn geboortedorp Surhuisterveen. En ook hier valt veel op zijn plaats, niet in het minst door fraaie beeldprojecties. Natuurlijk is Talma geen geboren zanger, maar wanneer hij zijn donkerste stem opzet in teksten over de kneuterigheid van het leven op het Friese platteland blijft hij uitstekend overeind. Het gevarieerde spel van gitarist Jan Pier Brands, die moeiteloos schakelt tussen verschillende stijlen, het vloeiende basspel van Janke Brands en de losse maar zeer gefocuste drums van Johan Kooi: het geeft nummers als het emotioneel beladen 'Rinskje', het hilarische 'Versmobiel-Ondernemer' of het gedragen 'Hippert Hipe' op het podium een prachtige meerwaarde. Het uitgesponnen '20 jaar Muzikale Fruitmand' is daarbij een uitstekende afsluiting van een even indrukwekkend als ontspannen concert.

Foto's uit het KindaMuzik archief door Oscar Anjewierden

http://www.kindamuzik.net/live/meindert-talma/meindert-talma/26846/
Meer Meindert Talma op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/meindert-talma