Onze laatste liverecensie.
Onze laatste albumrecensie.
Ons laatste interview.
Onze laatste video.
De stad Leeuwarden heeft de ambitie uitgesproken om in 2018, als Nederland en Malta aan de beurt zijn, een van de twee culturele hoofdsteden van Europa te worden. Een mooie aanleiding om te werken aan het zelfbewustzijn van een stad waar te vaak ten onrechte een 'het-wordt-toch-nooit-wat-mentaliteit' heerst. Het nieuwe muziek- en literatuurfestival Explore the North is een initiatief om het culturele leven in de Friese hoofdstad een duw in de goede richting te geven. Men slaagt tijdens het festival uitstekend in de opzet om 'het noordelijk gevoel' in klank en woord te vangen.
Het ligt voor de hand dat Explore the North met een Friese band begint, uit Leeuwarden nog wel. Passengers heet het viertal, dat een drone-achtig mengsel brouwt van zwaar aangezette gitaarlijnen en orgeltonen. De zanger legt hier nog eens het nodige drama overheen. De bassist valt op met fraaie wavespinsels, maar de drummer toont iets te veel dadendrang.
Dat gaat ten koste van de subtiliteit in de muziek. De geluidsafstelling is fragmentarisch en rommelig. Desondanks is te horen dat ze prima trancenummers kunnen schrijven, die het midden houden tussen een duister Motorpsycho en een gepolijst The Twilight Sad. In de Kelderbar van Vera zullen ze blij zijn met Passengers.
Scandinavische liedjeskoningin
Ze zegt dat haar band andere bezigheden had, daarom doet Hanne Hukkelberg [bovenste foto, RvV] het vanavond alleen. Het gaat haar prima af, slechts gewapend met een elektrische gitaar en een keyboard staat ze er ook. Zo krijgt haar wave-achtige, heldere gitaarspel ruim baan. Met haar malle haar en felgekleurde kleding oogt ze als een docente vrije expressie, die muziek maken als hobby heeft.
Wanneer ze gaat zingen, is al snel duidelijk dat het menens is met de bescheiden Noorse. Met haar prachtstem kan ze subtiel, jazzy, zweverig en emotioneel voor de dag komen, al hadden de lichten in het monumentale, voormalige hoofdpostkantoor van Leeuwarden wel wat meer gedimd mogen zijn. Toch weet ze, als typisch Scandinavische liedjeskoningin, voldoende intimiteit te creëren.
Groningers zijn eveneens te bewonderen op Explore the North. LPG uit Hoogezand stapte met het project The Speech af van het geijkte bandjespad. Het is een samenwerkingsverband met schrijvers, acteurs en andere bands. De band staat in het cellencomplex van de voormalige gevangenis De Blokhuispoort. Ze wisselen pastorale indiefolk en vlotte popnummers af met voordrachten van schrijver Nyk de Vries, die bijvoorbeeld kort en bondig verhaalt over verwonderde provincialen op excursie in Rome. LPG maakt er een heus multimediagebeuren van, met onder andere koptelefoons en computers in de voormalige strafcellen. Een gedurfd initiatief dat veel meer publiek had verdiend.
Melancholieke soundscapes
Iets drukker is het in het voormalige theater van de gevangenis, dat tegenwoordig als Podium Asteriks ruimte biedt aan indiebands. Het is al vanaf de middag omgetoverd tot donker berkenbos voor de presentatie van het label Samling. Thijs Kuijken, de man van I Am Oak [foto links, RvV], bracht er een cassette uit, getiteld Waves II - VII. Achter een keyboard staat hij in zijn eentje op het podium.
Op basis van de muziek op deze cassette produceert hij soundscapes die hij met zijn karakteristieke, breekbare zang tot een indrukwekkend geheel weet te smeden. De berken in de zaal, een rookmachine en het mistige lichtgebruik passen perfect bij de melancholieke sfeer.
Gitaren bewerken met beitels, schroeven en zakmessen; speelt Sonic Youth op dit festival? Het bovenzaaltje van het oude Leeuwarder postkantoor zou te klein zijn. Het is dan ook niet de invloedrijke band uit New York die hiervoor verantwoordelijk is, maar de schuchtere kunstschilder en muzikant Christiaan Kuitwaard. Hij zit diep voorovergebogen over zijn gitaar, een prijs voor podiumuitstraling zal hij dan ook niet winnen.
Muzikaal is het des te spannender wanneer hij met behulp van gedoseerde gitaarbewerking, loops, effectpedalen en -knoppen zijn deels uit improvisatie bestaande Explore the Northcompositie ten gehore brengt. Soms neigt het naar vervreemdende accordeonklanken, soms naar een dwalend geluid van een basgitaar. Kuitwaard is van het begin tot het eind boeiend en avontuurlijk.
Zeelicht
Als iets het noordelijke gevoel oproept, dan is het wel het muzikale project Seeljocht [foto rechts, OA], wat in het Fries zeelicht betekent. Een groep muzikanten en kunstenaars uit het noorden van Europa (Nils Frahm, Piiptsjilling, Greg Haines, Sytze Pruiksma, 33 1/3) en Amerika (Peter Broderick) toog in opdracht van het festival Into the Great Wide Open naar Vlieland om zowel dit eiland als de Waddenzee in muziek en beeld te interpreteren. Het werd een groot succes en in een volle Lutherse kerk is het wederom een festivalhoogtepunt.
Laverend tussen ambient, postrock en klassiek verzorgt het collectief een indrukwekkende soundtrack voor de bij vlagen beklemmende filmbeelden die ze bij nacht op het eiland opnamen. De duinen en het strand vormen het perfecte decor voor fraaie licht-donkercontrasten en schijnbaar nutteloze handelingen van wezenloze personen. De muzikanten werken met minimalistische dameszang en pianotonen toe naar beats en sfeervolle synthtonen in de geest van Biosphere. Als afsluiting komen alle muzikanten nog een keer samen voor een prachtige improvisatie, die laveert tussen ingetogen en dreigend. Een staande ovatie is hun terechte deel.
Een grotere naam op het festival is het Zweedse Loney Dear [foto hierboven, RvV]. Net als Hanne Hukkelberg laat frontman Emil Svanängen een groot deel van zijn band thuis. Alleen Malin Ståhlberg is erbij en zij begeleidt hem vocaal en op accordeon. Wie niet op de eerste paar rijen voor het gelijkvloerse podium staat, ziet weinig van het zittende tweetal. Toch is het een van de optredens met de meeste publieksparticipatie.
Daar zorgen de vele babbels en aanzetten tot meezingen van de ontwapenende Svanängen wel voor. Zo is het een bijzonder ontspannen optreden, waarin het tweetal al te vrije interpretaties van nummers knap improviserend oplost. Zoals in een lang uitgesponnen 'Dear John'. De hoge stem van Svanängen is de aanjager van het concert en zorgt voor rechtopstaande armhaartjes.
Techniek faalt, Westerik maakt indruk
Maurits Westerik (Gem) en Jason Köhnen (Bong Ra) maakten als The Giants of Húsavik [foto hierboven, OA] in het kader van In a Cabin with een beeldende prachtplaat op IJsland. Het duo past dan ook uitstekend in de Lutherse kerk en is gekleed in een soort sunnO)))-pijen. De ruimte zorgt voor extra galm bovenop de shoegazegitaar, dreigende beats en effecten van beginsong 'Spokesman'. Het belooft een indrukwekkend optreden te worden, maar helaas laat de techniek het tweetal in de steek. Westerik weet als rasmuzikant de knop snel om te zetten en speelt een aantal akoestische nummers. Met zijn uitstekende zangkwaliteiten maakt hij alsnog indruk.
Tegen middernacht is het tijd voor wat rock-'n-roll op Explore the North. De ruimtelijke noisepop van Aestrid [foto hieronder, OA] uit Soest vervult deze rol voortreffelijk. Luid, overstuurd en fel speelt de band inventieve songs die het midden houden tussen de bombast van Muse en de gelaagdheid van The Chameleons. De drummer mept zijn trommels bijna aan gort, terwijl de fraai verweven duels tussen synths en gitaar de meeste aandacht opeisen.
Op momenten etaleren de bandleden dezelfde shoegazeklasse als de provinciegenoten van Eins Zwei Orchestra. Door het hoge geluidsvolume sneeuwt het subtiele in de muziek wat onder, ten faveure van dikke geluidsmuren die het festival goed kan gebruiken.
Spiritueel dansje met publiek
Uit het noordwesten van Amerika komt Akron/Family [foto rechts, OA]. De band is al bijna tien jaar ongrijpbaar met verwarrende psychfolk, maar de laatste twee platen laten een wat toegankelijker geluid horen. Ondanks het baardige folkimago is Akron/Family geen bloedserieuze groep. Live koppelen de drie het geestverruimende aan ontwapenende humor, zoals in het tropisch klinkende 'Island', waarbij ze het publiek verzoeken om een hilarisch spiritueel dansje mee te doen. Voordat het te gezellig wordt, nemen de bandleden een abrupte maatregel. Ze gaan volledig loos met een storm van elektronicageluid, tribale drum- en vibrafoonritmes en tonen hiermee hun ongrijpbare klasse.
Ver na middernacht is Petter Carlsen de juiste man voor wie een rustige afsluiter wenst. Het publiek in de oude synagoge is gaan zitten voor de breekbare liedjes van de singer-songwriter uit Alta, de Noorse stad onder het noorderlicht. Hij begeleidt zichzelf met prachtige jangle-golven uit de elektrische gitaar.
Ook heeft hij een drummer meegenomen die niet alleen op z'n trommels slaat, maar letterlijk voor aanvullende toeters en bellen zorgt. Hoewel liedjes en presentatie af en toe een zoete kampvuursfeer oproepen, leveren de hoge kwaliteit van het songmateriaal en de regelmatig door de ziel snijdende zang een voortreffelijk optreden op.
Succes met potentie
Met fraaie optredens op prachtige locaties in de historische binnenstad van Leeuwarden en ruim voldoende publieke belangstelling, is de eerste editie van Explore the North een succes. Een sterk punt van de organisatie is dat men zich nu al onderscheidt met een duidelijke, muzikale richting, waar veel andere festivals die keuze niet willen of durven maken. Men weidt op vrijdag zelfs een heel literair symposium aan 'het noordelijk gevoel'.
Het festival kent niet zo'n onverwachte droomstart als Into the Great Wide Open een paar jaar geleden op Vlieland. Toch heeft het de potentie om tot eenzelfde soort festivalwalhalla uit te groeien. Zo is de programmering uitstekend, al vertoont het op momenten te veel overlap. Grotere namen als Loney Dear en Jóhann Jóhannsson spelen vrijwel tegelijk, waardoor je al meteen een festivalhoogtepunt moet laten schieten. Het programma overal 's middags al laten beginnen is overzichtelijker en relaxter. Bovendien trekken Podium Asteriks en de Huiskamercontainer, die wel vroeg in de middag starten, automatisch heel wat meer publiek.
Ook beginnen sommige optredens veel te laat. Een schoonheidsfoutje, want het zappende festivalpubliek geeft de voorkeur aan een andere show die wel volgens planning verloopt. Dit kan een ambitieus festival zich op een volgende editie eigenlijk niet meer veroorloven. Toch zijn er na afloop, zowel bij publiek, muzikanten als organisatie, veel tevreden gezichten te zien. Friesland heeft er een festival van formaat bij.
http://www.kindamuzik.net/live/explore-the-north/explore-the-north/22319/
Meer Explore the North op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/explore-the-north
Deel dit artikel: